Χωρίς κτηματολόγιο και δασικούς χάρτες η Αττική

Το σοβαρό έλλειμμα που εξακολουθεί να υφίσταται στην οργάνωση του χώρου, ελλείψει σύγχρονων εργαλείων σχεδιασμού και προστασίας του περιβάλλοντος, αναδεικνύουν οι πρόσφατες πυρκαγιές στην Αττική. Το κτηματολόγιο στις περισσότερες περιοχές βρίσκεται ακόμα υπό εκπόνηση, οι δασικοί χάρτες έχουν όλοι από χρόνια εκπονηθεί αλλά ελάχιστοι έχουν κυρωθεί. Την εικόνα συμπληρώνουν τα πεπαλαιωμένα σχέδια πόλεως, ενώ δεν λείπουν και οι δήμοι –όπως ο Ωρωπός– που εξακολουθούν να μη διαθέτουν καν αυτό το στοιχειώδες.

Ας ξεκινήσουμε, λόγω επικαιρότητας, από τους δασικούς χάρτες. Η κατάρτιση των δασικών χαρτών της Αττικής ανατέθηκε το 2008-9 και ολοκληρώθηκε εδώ και μία πενταετία, ωστόσο η πολιτεία δεν προχώρησε στην ανάρτησή τους. Μόνο έξι δασικοί χάρτες στην Αττική έχουν σήμερα κυρωθεί (σε Πεντέλη, Νέα Πεντέλη, Μαραθώνα, Κηφισιά, Δροσιά και Εκάλη) και αυτοί μερικώς, δηλαδή στο κομμάτι όπου δεν υπήρχαν αντιρρήσεις.

Πρόσφατα, στις 17 Ιανουαρίου, αναρτήθηκε ένα σημαντικό «πακέτο» των δασικών χαρτών, που αντιστοιχεί περίπου σε 1,5 εκατ. στρέμματα. Οι μεγαλύτεροι χάρτες του πακέτου αυτού είναι της Μάνδρας (206.877 στρέμματα), του Ασπρόπυργου (100.811 στρέμματα), το υπόλοιπο του Μαραθώνα (95.634 στρ.), της Φυλής (74.191 στρ.), της Υδρας (65.546 στρ.) και του Γραμματικού (57.104 στρ.). Από την Ανατολική Αττική περιλαμβάνονται, εκτός από τον Μαραθώνα και το Γραμματικό, οι περιοχές Καπανδριτίου (37.966 στρ.), Βαρνάβα (37.078 στρ.) και το υπόλοιπο της Δροσιάς (2.281 στρ.). Για τα υπόλοιπα 2,29 εκατ. στρέμματα, οι δασικοί χάρτες έχουν εκπονηθεί αλλά δεν έχουν αναρτηθεί. Πάντως προ ημερών ο αναπλ. υπουργός Περιβάλλοντος Σωκράτης Φάμελλος υποσχέθηκε ότι το φθινόπωρο θα αναρτηθούν οι δασικοί χάρτες της Ανατολικής Αττικής.

Ομοίως και η κτηματογράφηση όλης της Αττικής έχει από χρόνια ξεκινήσει, αλλά η πρόοδός της έχει καθυστερήσει σημαντικά, με αποτέλεσμα να είναι λίγες οι περιοχές στις οποίες έχει ολοκληρωθεί (κυρίως λόγω του δικαστικού «πολέμου» ανάμεσα στις εταιρείες που διεκδικούσαν το έργο). Χαρακτηριστικό είναι ότι δεν έχει ακόμα υπογραφεί η μελέτη για την κτηματογράφηση των περιοχών Βαρνάβα, Γραμματικού, Καλάμου, Καπανδριτίου, Μαρκοπούλου Ωρωπού, Νέων Παλατίων, Σκάλας Ωρωπού, Συκαμίνου και Ωρωπού (σημαντικό μέρος των οποίων επλήγη από τις πρόσφατες πυρκαγιές). Από την άλλη πλευρά, τέθηκε πρόσφατα σε λειτουργία κτηματολόγιο σε μεγάλους «αστικούς» δήμους όπως το Περιστέρι, το Αιγάλεω, η Αγία Βαρβάρα, το Γαλάτσι, η Νέα Ιωνία και το Νέο Ηράκλειο.

Τέλος, ελλείψεις υπάρχουν και στον πολεοδομικό σχεδιασμό. Οσο κι αν ακούγεται απίστευτο, υπάρχουν ακόμα και σήμερα περιοχές στην Αττική που δεν διαθέτουν γενικό πολεοδομικό σχέδιο. Ανάμεσα σε αυτές βρίσκεται ένα μεγάλο μέρος του σημερινού Δήμου Ωρωπού (Ωρωπός, Κάλαμος, Συκάμινο, Μαρκόπουλο, Μαλακάσα, Πολυδένδρι), η Ραφήνα, η Σαρωνίδα, ο Διόνυσος, η Δροσιά, τα Βίλια, οι Ερυθρές και η Οινόη.

Αρνητική «κληρονομιά»

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το κτηματολόγιο και οι δασικοί χάρτες είναι το βασικό υπόβαθρο για να γίνει σοβαρός σχεδιασμός. Δυστυχώς, έχουμε μια αρνητική “κληρονομιά” πολλών δεκαετιών. Εμείς επιλέξαμε να τα προχωρήσουμε, με το ανάλογο κόστος», λέει η γενική γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος Ειρήνη Κλαμπατσέα. «Οσον αφορά τον πολεοδομικό σχεδιασμό, ευτυχώς υπάρχει το ρυθμιστικό σχέδιο της Αττικής, ένα σύγχρονο πλαίσιο που βάζει φρένο στις αναιτιολόγητες επεκτάσεις των σχεδίων πόλης. Ο στόχος είναι τώρα να ανανεωθούν τα κατώτερα επίπεδα του σχεδιασμού με βάση τις στρατηγικές επιλογές του».

«Δυστυχώς, καμία κυβέρνηση δεν έθετε τους δασικούς χάρτες και το κτηματολόγιο σε προτεραιότητα. Ενδεχομένως δεν εκτιμούσαν πόσο σημαντικές είναι οι συνέπειες, ενδεχομένως υπήρχαν και συμφέροντα που τα εμπόδιζαν να προχωρήσουν», λέει ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός. «Κάποια στιγμή πρέπει να έρθουν στο φως όλα όσα έχουν συμβεί στην Αττική. Να βάλουμε μια κόκκινη γραμμή. Τα δημόσια δεδομένα πρέπει να είναι ανοικτά για όλους τους πολίτες και όχι κλεισμένα σε ένα γραφείο».