Σεξουαλικές επιθέσεις: Ο αθέατος εφιάλτης
Γράφει ο Κωνσταντίνος Λύκος*
Η σεξουαλική παρενόχληση και οι σεξουαλικές επιθέσεις, κυρίως σε βάρος γυναικών, είναι ένα από τα πιο επαχθή φαινόμενα. Στη χώρα μας, πολλές είναι οι γυναίκες που έχουν πέσει θύματα κάποιας μορφής παρενόχλησης ή σεξουαλικής επίθεσης στο δρόμο, σε πάρκα, σε μέσα μαζικής μεταφοράς, στον εργασιακό χώρο.
Οι συνηθέστερες μορφές παρενόχλησης είναι με λόγια, με το βλέμμα ή με χειρονομίες με σεξουαλικά υπονοούμενα. Η σεξουαλική επίθεση είναι έγκλημα βίας και περιλαμβάνει όλους τους τύπους σεξουαλικής επαφής που γίνεται παρά τη θέληση, τη συγκατάθεση του θύματος. Είναι μια προσπάθεια του θύτη να εξουσιάσει το θύμα, να το πληγώσει και να το εξευτελίσει. Το προφίλ των θυμάτων συνήθως είναι νεαρές γυναίκες, οι οποίες μπορεί να είναι μαθήτριες, φοιτήτριες ή εργαζόμενες.
Ακόμη και σήμερα, επικρατεί η νοοτροπία ότι τέτοια περιστατικά δεν θα συμβούν και σε εμάς. Όμως δεν είναι έτσι. Τα στατιστικά δεδομένα είναι πιο ανησυχητικά από ότι μπορούμε να φανταστούμε: το 55% των γυναικών στην Ε.Ε. έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση και ιδιαίτερα οι νεαρές γυναίκες ηλικίας από 16 έως 30 ετών, ενώ οι έρευνες αναδεικνύουν ελλείμματα στον τομέα της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού.
Τα εγκλήματα αυτά, παρά τις συστηματικές προσπάθειες των αρχών ασφαλείας, τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί. Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι συμβαίνουν μόνο σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου, π.χ. ωτοστόπ, μοναχικός νυχτερινός περίπατος κ.α. Πολλές επιθέσεις λαμβάνουν χώρα σε συνηθισμένα και φαινομενικά ασφαλή μέρη, όπως π.χ. πάρκα, γκαράζ, πέριξ αθλητικών χώρων, κοντά στο σπίτι του θύματος, σε σχολεία. Οι δράστες συνήθως δεν συμπεριφέρονται παράξενα, δεν φαίνονται επικίνδυνοι. Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις είναι γνώριμοι, γείτονες, φίλοι ή και συγγενείς.
Προληπτική αντίδραση
Α) Στο σπίτι
Εάν λαμβάνετε αισχρά τηλεφωνήματα, κλείστε το τηλέφωνο αμέσως
Εάν σας πουν ότι πήραν λάθος αριθμό, ποτέ μην πείτε τον δικό σας
Μη δίνετε στο τηλέφωνο πληροφορίες για κανέναν. Ενημερώστε τα μέλη της οικογένειάς σας
Τα παιδιά, ακόμα και αν λείπετε, δεν πρέπει ποτέ να αποκαλύπτουν ότι δεν είστε στο σπίτι. Μπορούν να πουν ότι «είστε απασχολημένη», «δεν μπορεί να μιλήσει τώρα», «ποιος είστε, σε ποιον αριθμό να σας πάρει»
Ο προαύλιος χώρος και η εξωτερική πλευρά της κεντρικής εισόδου μονοκατοικίας ή πολυκατοικίας είναι σημαντικό να φωτίζονται
Β) Στο ασανσέρ
Αποφύγετε να μπείτε μόνη σας με έναν άνδρα όταν σας είναι άγνωστος
Εάν έχετε ήδη μπει με έναν άγνωστο και αισθάνεστε περίεργα, κατεβείτε στον επόμενο όροφο
Εάν σας επιτεθεί, πατήστε το κουδούνι κινδύνου και όσα περισσότερα κουμπιά ορόφων μπορείτε
Γ) Στο αυτοκίνητο
Κλειδώνετε πόρτες όταν οδηγείτε, όταν παρκάρετε
Παρκάρετε σε καλοφωτισμένα και ορατά σημεία και προσέχετε κάθε ύποπτη κίνηση
Εάν πιστεύετε ότι κάποιος σας ακολουθεί, κινηθείτε σε κεντρικούς δρόμους, πηγαίνετε στο Αστυνομικό Τμήμα
Μην παίρνετε άτομα που κάνουν ωτοστόπ
Μην δέχεστε προσφορά για ένα ποτό ή βόλτα με κάποιον που μόλις γνωρίσατε
Έχετε φορτισμένο πάντοτε το κινητό σας
Δ) Στα ΜΜΜ
Τη νύχτα αποφύγετε απομονωμένες στάσεις
Αποφύγετε, όσο μπορείτε, το συνωστισμό, αλλάζετε θέσεις όταν απαιτείται
Ε) Στο περπάτημα
Να βαδίζετε με πρόσωπο προς την κυκλοφορία και όχι με την πλάτη γυρισμένη σε αυτή
Να αποφεύγετε σοκάκια και στενά, τις περιοχές με θάμνους και δέντρα, και γενικά τα σημεία που μπορεί κάποιος να κρυφτεί. Επιλέγετε καλοφωτισμένους δρόμους
Περπατήστε με παρέα, αν είναι δυνατόν
Εάν κάνετε τζόκινγκ, αλλάζετε δρομολόγιο και ώρες για να αποφύγετε ενέδρα. Προτιμήστε χώρους όπου αθλούνται και άλλοι
Εάν σας ακολουθεί κάποιος, μη διστάσετε να βάλετε τις φωνές
Εάν κάποιος οδηγός σταματήσει για να ζητήσει οδηγίες, μην πλησιάσετε το αυτοκίνητό του καθώς απαντάτε
Ενημερώστε τους δικούς σας πού θα πάτε και πότε θα επιστρέψετε
Εάν έχετε βγει και πρόκειται να γυρίσετε αργά, μεριμνήστε να σας γυρίσει κάποιος στο σπίτι ή καλέστε ταξί. Όταν φθάσετε, ζητήστε από τον οδηγό να βεβαιωθεί ότι μπήκατε μέσα
Εάν συμβεί
Καλέστε αμέσως την αστυνομία
Στοιχεία που θα ήταν χρήσιμο να συγκρατήσετε:
Ηλικία, ύψος, βάρος
Φυλή
Χρώμα και μάκρος μαλλιών
Χρώμα ματιών
Ενδυμασία
Τατουάζ, σημάδια
Προφορά ομιλίας
Τύπος αυτοκινήτου, χρώμα
Κατεύθυνση διαφυγής
Καταληκτικά σχόλια
Το κείμενο αυτό στοχεύει στην ανάδειξη, κατανόηση και διαχείριση των κρίσιμων περιστατικών σεξουαλικής παρενόχλησης και επίθεσης που υποβόσκουν ανεμπόδιστα, με την ελπίδα να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο αναγνώρισης του κινδύνου και ενημέρωσης για τους τρόπους προστασίας και να αξιοποιηθεί για την πρόληψη και καταστολή αυτού του «αθέατου εφιάλτη».
Σε αυτή την προσπάθεια, ουσιαστικό ρόλο έχει να διαδραματίσει και η Τοπική Αυτοδιοίκηση, σε συνεργασία με την τοπική και τη δημοτική αστυνομία, με την ανάπτυξη διαδικασιών και πρακτικών μέτρων ώστε η περιοχή μας να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τέτοια φαινόμενα, αλλά και με δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης στο σχολείο και την οικογένεια.
* O Kωνσταντίνος Λύκος είναι απόστρατος αξιωματικός της ΕΛ ΑΣ και υποψήφιος με τον συνδυασμό «Νέα Πνοή για τα Βριλήσσια» του Γιάννη Πισιμίση