Στα άδυτα του ΟΑΚΑ: Οι υπόγειες στοές, η «κονίστρα» και οι κρυμμένοι θησαυροί
Ολυμπιακό Αθλητικό Κέντρο Αθηνών «Σπύρος Λούης». ‘Η, όπως το αποκαλούν, η «ναυαρχίδα του ελληνικού αθλητισμού». Το Αθλητικό Συγκρότημα με τα γήπεδα, το στάδιο, το κολυμβητήριο, το ποδηλατοδρόμιο, τα αρχιτεκτονικά δημιουργήματα του Σαντιάγο Καλατράβα. Ενα Συγκρότημα, η φήμη του οποίου έχει ξεπεράσει τα σύνορα της Ελλάδος. Αυτό όμως που ελάχιστοι γνωρίζουν είναι ότι κάτω από το ΟΑΚΑ υπάρχει ένας αθέατος κόσμος.
Υπόγειες στοές, «κονίστρα», προθερμαντήριο και… κρυμμένοι θησαυροί συνθέτουν ένα παζλ που θα μπορούσε να αποτελέσει σκηνικό για ταινία αλλά και, σε περίπτωση ανάγκης, να χρησιμοποιηθεί για διαφυγή ή για καταφύγιο. Το www.kathimerini.gr έγινε το πρώτο ΜΜΕ που μπήκε στα άδυτα του ΟΑΚΑ και σας ξεναγεί σε αυτά.
Με όραμα διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων, στις 8 Ιανουαρίου 1980 ο, τότε, Πρωθυπουργός της Ελλάδος Κωνσταντίνος Καραμανλής τοποθέτησε το θεμέλιο λίθο του Σταδίου που τα επόμενα χρόνια θα έδενε άρρηκτα την ιστορία του με την αθλητισμός μας και την πρόοδο του. Τα επόμενα χρόνια προστέθηκαν το Κέντρο Υγρού στίβου, το Ποδηλατοδρόμιο, το Κλειστό Γυμναστήριο Αθλοπαιδιών (μετέπειτα «Νίκος Γκάλης»). Η ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων μετέτρεψε τον χώρο σε εργοτάξιο και του πρόσθεσε και το Ολυμπιακό Κέντρο Αντισφαίρισης. Ήταν η εποχή που το ΟΑΚΑ απέκτησε τον… αθέατο κόσμο του.
«Το ΟΑΚΑ δεν είναι μόνο αυτό που βλέπει ο κόσμος. Υπάρχουν πράγματα στα υπόγεια, στα έγκατα της γης, κάτω από το ΟΑΚΑ, όπως και επάνω από το ΟΑΚΑ που είναι το στέγαστρο. Στον χώρο αυτό διεξάγονταν στην αρχαιότητα αθλητικοί, ποιητικοί και χορευτικοί αγώνες προς τιμή της θεάς Αρτέμιδος της Αμαρυσίας. Αυτό σημαίνει ότι από κάτω βρίσκονται αρκετές αρχαιότητες. Μεταξύ αυτών, ένα ρωμαϊκό βαλανείο, το γνωστό Αδριάνειο Υδραγωγείο που περνάει μέσα από τον περιβάλλοντα χώρο του Οργανισμού και μία ρωμαϊκή δεξαμενή. Ας έρθουμε τώρα στα πιο σύγχρονα, όπως οι διάδρομοι – τούνελ που ενώνουν τις εγκαταστάσεις. Αυτό γίνεται για να εξυπηρετούνται σε περίοδο μεγάλων διοργανώσεων οι αθλητές και οι προπονητές ώστε να εισέρχονται στα στάδια και στα γήπεδα», μας είπε ο Συντονιστής Γενικός Διευθυντής του ΟΑΚΑ Κωνσταντίνος Χαλιορής.
Τούνελ μήκους 1.975m
Σχεδόν 2.000 μέτρα είναι τα τούνελ που υπάρχουν κάτω από το ΟΑΚΑ. Με αυτά ενώνονται όλες οι εγκαταστάσεις και κάποια από αυτά καταλήγουν σε «μυστικές» εξόδους. Με πλάτος, περίπου, τριών μέτρων και με ύψος 2,75 έχουν κατασκευαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να χωράει ένα αυτοκίνητο. Όταν το Στάδιο επισκέπτονται πρόσωπα υψηλής ασφαλείας η ασφάλειά τους ενημερώνεται από τον υπεύθυνο για την ύπαρξη των τούνελ – στοών ώστε, εάν παραστεί ανάγκη, να μπορέσει να διαφύγει υπόγεια.
Τα τούνελ θα τα… ζήλευε και ο μυθικός μηχανικός Δαίδαλος. Σε πολλά σημεία θυμίζουν λαβύρινθο. Διακλαδώσεις από μπετόν στα έγκατα της γης που έχουν ως στόχο να βοηθήσουν στη λειτουργικότητα του συγκροτήματος. Το Στάδιο επικοινωνεί με στοές με τα βοηθητικά γήπεδα (Κ1). Στους τοίχους των υπόγειων στοών υπάρχουν μεγάφωνα ώστε να καλούν τους αθλητές που προετοιμάζονται στο Κ1. Λίγο πριν από την έξοδο υπάρχει 60άρι κουλουάρ ώστε οι αθλητές να συνεχίσουν την προθέρμανση και κρατούνται «ζεστοί» πριν βγουν στον αγωνιστικό χώρο του κεντρικού σταδίου. Όταν οι αθλητές ολοκληρώνουν τον αγώνα, με τον ίδιο τρόπο αποχωρούν και επιστρέφουν στα βοηθητικά στάδια. Στον ίδιο χώρο υπάρχει και ειδική έξοδο για αθλητές ΑμεΑ.
Οι υπόλοιπες διαδρομές του στοών επικοινωνούν με όλες τις εγκαταστάσεις (μπάσκετ, κολυμβητήριο, ποδηλατοδρόμιο κλπ.). Μέσα σε αυτές βρίσκονται οι σωλήνες του νερού και τα ηλεκτρολογικά. Στα υπόγεια του ΟΑΚΑ υπάρχει και ο μηχανισμός της Ολυμπιακής Φλόγας, με το υγραέριο αλλά και τον υδραυλικό μηχανισμό που κατέβαζε και ανέβαζε τη δάδα.
Η άγνωστη «κονίστρα» και το… μυστηριώδες τρενάκι
Η περιπλάνηση μας στα υπόγεια του ΟΑΚΑ συνεχίζεται και φτάνουμε στη «κονίστρα». Κατά την αρχαιότητα, κονίστρα ονομαζόταν το μέρος της παλαίστρας που ήταν καλυμμένο με άμμο και αγωνιζόταν ο αθλητής. Μεταφορικά ονομάζεται το πεδίο όπου δίνεται μία μάχη. Και… πεδίο μάχης αποτέλεσε αυτός ο χώρος για τους ανθρώπους που εργάστηκαν στις Τελετές Έναρξης και Λήξης του 2004.
Η κονίστρα βρίσκεται κάτω από το κέντρο του γηπέδου. Στη σέντρα. Σε εκείνο το σημείο όσοι θυμούνται την Τελετή Έναρξης «βγήκε» από τα έγκατα της γης μία ελιά. Έτσι, κάτω υπάρχει ένα φρεάτιο με βάθος πάνω από 40 μέτρα, το οποίο φτάνει μέχρι τον υδροφόρο ορίζοντα. Μάλιστα, οι εργαζόμενοι στο Στάδιο παρακολουθούν το ύψος του νερού και το αντλούν για τις ανάγκες ποτίσματος των φυτών. Στην κονίστρα που βρίσκεται στα έγκατα του γηπέδου υπάρχουν μηχανήματα τα οποία έβγαζαν το αέριο για τις φλόγες της Τελετής του 2004, το ασανσέρ με το οποίο έφταναν μέσα στο γήπεδο αντικείμενα και άνθρωποι κ.α. Στους χώρους κάτω από το γήπεδο υπάρχουν, επίσης, δεξαμενές πυρόσβεσης για το κεντρικό στάδιο με μικρά και μεγάλα πιεστικά. Αυτά λειτουργούν με ρεύμα αλλά εάν υπάρξει διακοπή και με πετρελαιοκινητήρα.
«Κάτω από το κεντρικό στάδιο υπάρχει η άγνωστη κονίστρα, η οποία εάν μου επιτρέπεται ο όρος αποτελούσε το κέντρο ελέγχου του κεντρικού σταδίου για όλα όσα είδαμε στην Τελετή Έναρξης και Λήξης του 2004. Εάν ανατρέξουμε λίγο πιο πίσω στον χρόνο θα θυμηθούμε την ελιά που έβγαινε από τα έγκατα του Ολυμπιακού Σταδίου, θα θυμηθούμε τα αγάλματα κλπ. Οπότε καταλαβαίνετε ότι κάτω από το ΟΑΚΑ υπάρχει… ένα δεύτερο ΟΑΚΑ», υπογράμμισε ο κ. Χαλιορής.
Και σε αυτό το… «ΟΑΚΑ κάτω από το ΟΑΚΑ» υπάρχουν καυστήρες για τα ζεστά νερά των αποδυτηρίων, κλιματιστικές μονάδες, ολόκληρα δωμάτια που είναι οι υποσταθμοί κ.α. Ένας αθέατος κόσμος που απαιτεί πολλές εργατοώρες για τη σωστή συντήρηση. Πολλές από τις κατασκευές έχουν φτιαχτεί με μεράκι και υπευθυνότητα. Στο υπόγειο μηχανοστάσιο του κεντρικού σταδίου υπάρχει μία σειρά από γρίλιες ώστε να εισέρχεται αέρας στον χώρο. Εάν όμως πιάσει φωτιά το μηχανοστάσιο αυτή η κατασκευή στηρίζεται σε ειδικά «λαμάκια», τα οποία θα λιώσουν από τη θερμότητα και από τη στιγμή που δεν θα υπάρχει αέρας η φωτιά θα σβήσει. Παρόλο που έχουν περάσει 40 χρόνια από την κατασκευή του Σταδίου αυτή η «πατέντα» αποτελεί σημείο αναφοράς για τους εργαζόμενους.
Οι «θησαυροί» του 2004 και το «μυστηριώδες» τρενάκι
Στους χώρους των υπογείων του ΟΑΚΑ φυλάσσονται και τα αντικείμενα που συνέθεσαν την παράσταση της Τελετής Έναρξης του 2004. Από ομοιώματα αγαλμάτων μέχρι φορεσιές των ανθρώπων που συμμετείχαν. Η διεύθυνση του Οργανισμού φιλοδοξεί, όλα αυτά, να εκτεθούν σε ένα μουσείο. «Τα τελευταία τρία χρόνια προσπαθούμε να κάνουμε το Ολυμπιακό Στάδιο κέντρο αθλητισμού και πολιτισμού. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να ευχαριστήσω τους εργαζόμενους που στηρίζουν το έργο και μοιραζόμαστε μαζί ένα κοινό όραμα καθώς και τον Υφυπουργό Αθλητισμού Λευτέρη Αυγενάκη, ο οποίος, χάρη στην καθημερινή του καθοδήγηση στηρίζει και βοηθάει το έργο. Πρόκειται για μία συλλογική δουλειά. Με την Εφορία Αρχαιοτήτων, π.χ., προσπαθούμε να αναδείξουμε τους αρχαιολογικούς χώρους. Με τους συντηρητές, τους τεχνίτες, την Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών ώστε να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε για δική μας λειτουργία όλες αυτές τις υποδομές προκειμένου να συντηρήσουμε καλύτερα το Στάδιο και να είναι πιο λειτουργικό για όλους», δήλωσε ο κ. Χαλιορής.
Η περιπλάνηση στα υπόγεια του ΟΑΚΑ συνεχίζεται και ξαφνικά βλέπουμε μπροστά μας ένα λευκό τρενάκι. Είχε αγοραστεί μετά το 2004 με σκοπό να συνδέει και να μεταφέρει κόσμο σε κάποια από τα Ολυμπιακά Ακίνητα. Επρόκειτο για ένα φιλόδοξο σχέδιο της, τότε, αναπληρώτριας Υπουργού Πολιτισμού Φάνης Πάλλη Πετραλιά, το οποίο είχε άδοξο τέλος καθώς το τρενάκι δεν ήταν… συνεργάσιμο. Όπως μας λένε οι υπάλληλοι παρουσίασε πολλά μηχανικά προβλήματα με αποτέλεσμα να σταματήσει η λειτουργία του. Η σημερινή διοίκηση του ΟΑΚΑ θα προσπαθήσει να το επισκευάσει και εάν αυτό είναι εφικτό θα δημιουργηθεί μία πολιτιστική διαδρομή στον περιβάλλοντα χώρο.
«Θησαυρός» όμως θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και το αθλητικό υλικό του 2004 που βρίσκεται στα έγκατα του ΟΑΚΑ. Με τα λογότυπα της μεγάλης αθλητικής διοργάνωσης ευδιάκριτα υπάρχουν αντικείμενα που εκτός από συλλεκτικά είναι και λειτουργικά. Τα εμπόδια, π.χ., έχουν επισκευαστεί και «δανείζονται» στα πανελλήνια πρωταθλήματα ή σε διοργανώσεις συλλόγων. Εκεί υπάρχει και ο κλωβός της σφύρας του 2004. Η μεταφορά του όμως είναι δύσκολη κι έτσι μένει στα υπόγεια για να υπενθυμίζει τις στιγμές ολυμπιακής δόξας που έζησαν οι υπόγειες και υπέργειες εγκαταστάσεις της «ναυαρχίδας του αθλητισμού».
Το «κόσμημα» του ΟΑΚΑ όμως δεν βρίσκεται στα υπόγεια αλλά πάνω από αυτό. Πρόκειται για το στέγαστρο Καλατράβα, μία αρχιτεκτονική δημιουργία για την οποία έχουν… χυθεί τόνοι μελάνι και ξοδευτεί πολλά χρήματα. Τα τόξα του θα μπορούσαν, υπό προϋποθέσεις, να καταστούν επισκέψιμα και όσοι βρεθούν στην οροφή θα έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν από ψηλά το ΟΑΚΑ αλλά και την Αθήνα. «Αυτή τη διαδρομή την έχουν κάνει ελάχιστοι άνθρωποι. Προς το παρόν το στέγαστρο είναι επισκέψιμο για τους τεχνικούς των υπηρεσιών του Οργανισμού. Στο μέλλον όμως θα θέλαμε να γίνει μία τουριστική αξιοποίηση. Να μπορεί κάποιος να επισκεφτεί το στέγαστρο και από εκεί να μπορεί να δει την Αθήνα και το Στάδιο από ψηλά. Τόσο η διαδρομή μέσα στο στέγαστρο όσο και η θέα αποτελούν μία μοναδική εμπειρία. Ας μη ξεχνάμε ότι το ΟΑΚΑ, χάρη στο στέγαστρο, συγκαταλέγεται στα δέκα πιο ψηλά κτίρια της Ελλάδος», δήλωσε στο kathimerini.gr ο Συντονιστής Γενικός Διευθυντής του ΟΑΚΑ Κωνσταντίνος Χαλιορής.
Πηγή: kathimerini.gr/ Σπυριδούλα Σπανέα