Στοιχεία ενός άλλου πολιτικού σχεδίου!

Tweet

*Εισήγηση στην εκδήλωση “Δρόμος” – ΕΣΗΕΑ – «Όχι στη μνημονιακή παράταση»

1) Ξεκινάω με μια θέση: Οι ρίξεις δεν είναι πάντοτε καλοδεχούμενες. Αυτοί που τις βλέπουν ως κάτι πάντα καλοδεχούμενο, στηρίζονται στο θυμικό τους, στο να γίνει κάτι που μας ευχαριστεί, που είναι και δίκαιο, ιδίως όπως τώρα, όταν ερχόμαστε από μια 5ετή τουλάχιστον περίοδο υποχωρήσεων, οπότε η ρήξη λειτουργεί και ανακουφιστικά. Εν προκειμένω μάλιστα, ρίξεις στο πεδίο της πολιτικής, συχνά μη προγραμματισμένες, όπως αυτή που ζούμε, είναι και αδιέξοδες, χωρίς προοπτική και ακόμη χειρότερα, προετοιμάζουν και προδιαγράφουν την αμέσως επόμενη συντηρητική αναδίπλωση, όπως έχει συμβεί πάμπολλες φορές. Ακριβώς όπως ο κάθε μαξιμαλισμός προετοιμάζει μεγάλες ήττες.

Οι ρήξεις δεν είναι καλές όταν μας ευχαριστούν, αλλά όταν είναι ενταγμένες σ ένα πολιτικό σχέδιο. Σε κάτι δηλαδή που αντιδιαστέλλεται από τον χύμα αυθορμητισμό του κόσμου ή των κινημάτων. Σε κάτι που διαφέρει από την διαδεδομένη άποψη, ότι οι ρήξεις ορίζονται πάνω σε κόκκινες γραμμές, οι οποίες δήθεν χαράσσουν όρια με άξονα την αδικία, τα άδικα μέτρα ή την ανοχή της κοινωνικής συνείδησης. Όλα αυτά δηλαδή, τα οποία και αυτά ακόμα έπεφταν το ένα μετά το άλλο.

Αντίθετα, μια ρήξη, μόνο στο πλαίσιο ενός πολιτικού σχεδίου μπορεί να είναι αποδοτική. Εάν αυτό δεν υπάρχει, δύσκολα καρποφορεί. Γι’ αυτό προϋποθέτει κάποιο πολιτικό σχέδιο που να εντάσσει σε μια κατεύθυνση πολλά διαφορετικά στοιχεία, και το φρόνημα και την πρωτοβουλία του λαού και τις κατακτήσεις του και τα κινήματα αλλά και την «τεχνική» γνώση, όλα σε ένα δέσιμο, σε ένα πράγμα, σύνθετο και ολοκληρωμένο.

3) Τι συμβαίνει σήμερα: Τα αποθέματα από την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ εξαντλούνται. Δεν υπάρχει σε κανέναν τομέα της κοινωνίας μια αίσθηση αναγέννησης, αντίστοιχης με το βάρος της κυβερνητικής αλλαγής. Η κυβέρνηση αδυνατεί να αποφύγει μια οικονομική συμφωνία την οποία η χώρα δεν επιθυμεί. Ταυτόχρονα όμως, αδυνατεί και να ανοίξει κάποια αντίρροπα πολιτικά μέτωπα, τα οποία θα ήταν αναγκαία. Η σημερινή ρήξη, έτσι όπως αυτή συλλαμβάνεται και συντελείται, έχει ένα βασικό χαρακτηριστικό: Εντείνει την προσκόλληση του κόσμου και συνολικά της επικαιρότητας στη λογική της διαπραγμάτευσης, στη λογική ότι το κυρίαρχο ζήτημα από το οποίο απορρέουν τα πάντα, είναι η διαπραγμάτευση. Μέσα στη δυσδιάκριτη πραγματικότητα, μόνο η προσκόλληση στην ένταση και την αγωνία στη λογική της διαπραγμάτευσης είναι ορατή.

Όμως το πρόβλημα της χώρας είναι καθολικό, δεν είναι στενά η διαπραγμάτευση, η χώρα είναι σε καθολική κρίση. Αυτή είναι μια διαπίστωση που είτε κάποιοι δεν βλέπουν, είτε οι περισσότεροι την βλέπουν, αλλά θεωρούν ότι κι αυτή περνάει μέσα από τη διαπραγμάτευση. Δεν είναι ο μίτος της Αριάδνης η διαπραγμάτευση. Η προσπάθεια να λύσουμε το πρόβλημα της χώρας μέσω της διαπραγμάτευσης θα οδηγεί διαρκώς σε πολιτικές ανακυκλώσεις. Το πρόβλημά μας είναι πολιτικό, καθολικής πολιτικής σύλληψης, (κοινωνικό, επιβίωσης, εθνικό, γεωπολιτικό, τρόπου ζωής, οτιδήποτε). Όταν λοιπόν ζητάμε ένα άλλο πολιτικό σχέδιο, (όπως είναι ο τίτλος της συζήτησης), εντοπίζουμε εκεί το πρόβλημα και όχι στην έλλειψη σχεδίου διαπραγμάτευσης, αν κάποιος άλλος στη θέση του Βαρουφάκη θα τα κατάφερνε καλύτερα.

4) Υπάρχουν λοιπόν δύο ιδεολογικού τύπου εμπόδια που πρέπει να αρθούν για να προχωρήσουμε σ’ ένα άλλο πολιτικό σχέδιο, για να μπορέσουμε να το δούμε: Ο κυβερνητισμός, όχι μόνο ως η προβληματική λογική της ανάθεσης που αφορά τον κόσμο και την κοινωνία, αλλά και ως στάση που χαρακτηρίζει τα στελέχη και τον πολιτικοποιημένο κόσμο της αριστεράς, ο οποίος αντιλαμβάνεται τον πολιτικό του ρόλο μόνο μέσα από τα σκαμπανεβάσματα, τις δυσκολίες, την απεικόνιση, τα πατήματα της διαπραγμάτευσης. Και δεύτερο, η καθηλωτική λογική της επιβίωσης, που μας εμποδίζει να θέσουμε άλλου τύπου γνώμονες, οράματα, στόχους, ιδεολογικά ζητήματα. Να υπερβούμε τη λογική του «αφήστε τα όλα, τώρα προέχει η συμφωνία» και να θυμηθούμε ότι μια κυβέρνηση της αριστεράς σηματοδοτείται από το ρόλο και το βάρος της λαϊκής παρουσίας που είναι αναιμική.

5) Η επικαιρότητα δείχνει ότι προχωράμε στο ένα πόδι, αντιλαμβανόμενοι την πολιτική μόνο ως διεκδίκηση και όχι ως και οργάνωση. Είναι πρόβλημα τα μέτρα, είναι πρόβλημα η στάση των δανειστών, αλλά είναι πρόβλημα και η αδυναμία μας να οργανωθεί διαφορετικά μια απάντηση στο πεδίο της πολιτικής και όχι ως κόλπο. Να τεθεί ένα διαφορετικό πλαίσιο μέσα στο οποίο διεξάγεται η πολιτική αντιπαράθεση, ο δημόσιος διάλογος, η συμμετοχή, η δημοκρατία, τα κόμματα, η αυτοδιοίκηση, πώς οργανώνεται και πώς συνειδητοποιείται η κοινωνία. Να γίνει κατανοητό τι σημαίνει αυτοδιοίκηση επί αριστεράς, κοινοβούλιο επί αριστεράς κλπ. Αλλιώς θα πρέπει πράγματι να δεχτούμε ότι το δημοψήφισμα αποτελεί αμεσοδημοκρατική κατάκτηση!

Εκείνο που προσπαθώ να ισχυριστώ, είναι ότι για να αλλάξει το πολιτικό σύστημα δεν αρκεί μια αριστερά σαν τους άλλους, αλλά μια άλλη αριστερά. Με πολιτικό σχέδιο. Που να μπορεί να απαντάει σε άλλου τύπου ερωτήματα, πώς αλλάζει η πολιτική ζωή, πώς αλλάζουν τα πολιτικά ήθη, οι συνειδήσεις, πώς μπορεί να λειτουργεί η Βουλή, τα κόμματα, η Τ.Α., πώς αλλάζει το ίδιο το πολιτικό πλαίσιο.

6) Γνώμη μου είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος της χώρας. Δεν αρκούν οι στενοκομματικές κινήσεις και οι συγκρούσεις μέχρις εσχάτων για να αποφύγει την αριστερή παρένθεση, (δηλ. για να μείνει στην εξουσία). Βρισκόμαστε πάλι ακινητοποιημένοι ανάμεσα σε δύο μνημόνια. Οι εξελίξεις προοιωνίζονται μια νέα συντηρητική στροφή, καθώς, στην καλύτερη περίπτωση, ένας ολοένα και πιο πιεσμένος ΣΥΡΙΖΑ, για να κρατηθεί στην κυβέρνηση, θα αναζητήσει συμμάχους σε ακόμη περισσότερους πρώην δημαρίτες, ακόμη περισσότερους πασοκίτες ή θα υποχωρήσει σε άλλου τύπου κοινοβουλευτικά σενάρια.

Αυτό που ίσως θα μπορούσε ακόμη να γίνει, είναι να επιχειρήσει η κυβέρνηση αυτό ακριβώς που τη δυσκολεύει. Να παραχωρήσει χώρο και ρόλο στην κοινωνική βάση του αντιμνημονιακού χώρου, αντικαθιστώντας το πνεύμα του στενού κομματικού πυρήνα, για να επιχειρήσει μια προσπάθεια στην κατεύθυνση αναγέννησης της χώρας. Προλαβαίνουμε;