Άγνωστες πτυχές από τη ζωή του Κ. Μητσοτάκη!

Tweet

Το κείμενο αυτό αναγνώστηκε την 7-10-2005  κατά τη βράβευση που έκανε τότε ο πρόεδρος του ΣΕΑΝΧ, Αθανάσιος Μανιουδάκης, σε τέσσερις Εφέδρους Αξιωματικούς που έλαβαν μέρος στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, μεταξύ αυτώ και του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Το κείμενο αυτό δείχνει άγνωστες πτυχές της ζωής του.

Ακολουθεί το κείμενο:

Γεννήθηκε στην πόλη μας το1918.

Το 1935 τελείωσε το Πρακτικό Λύκειο Χανίων. Σπούδασε νομικά, οικονομικές και πολιτικές επιστήμες.

Είναι ο μακροβιότερος σε κοινοβουλευτική θητεία έλληνας πολιτικός. Εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής το 1946, κατά τη διάρκεια της θητείας του ως Εφέδρου Ανθυπολοχαγού. Σε ηλικία 32 ετών ανέλαβε κυβερνητικά καθήκοντα.

Έχει εκλεγεί 18 φορές βουλευτής. Χρημάτισε υπουργός σε 7 Υπουργεία και Πρωθυπουργός κατά την περίοδο 1990-1993.
Αποσύρθηκε οικειοθελώς από την πολιτική το 2004.

 Αλλά ας δούμε το βιογραφικό του της περιόδου 1940-1945.

Αμέσως μετά τη λήψη του πρώτου πτυχίου του, πτυχίο νομικής, το 1940, διακόπτει τη διετή αναβολή που είχε πάρει λόγω σπουδών. Επιλέγεται υποψήφιος Έφεδρος Αξιωματικός και καλείται να παρουσιαστεί στη Σύρο. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τότε η Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών ένα χρόνο λειτουργεί στην κυκλαδίτικη πρωτεύουσα και ένα στην Κέρκυρα.

Στις 17 Οκτωβρίου 1940 παρουσιάζεται λοιπόν στη Σύρο, μαζί με άλλους 450 της γενιάς του, πολλοί από τους οποίους διαπρέπουν αργότερα στην πολιτική, τα γράμματα και τις τέχνες.

Από την πρώτη μέρα της παρουσίας του στη Σχολή, ανακύπτουν και τα πρώτα προβλήματα, λόγω ύψους. Δεν βρίσκει ρούχα που να του κάνουν! Μετά από πολλές προσπάθειες ανακαλύπτει επιτέλους ένα αμπέχονο και μία περισκελίδα στα μέτρα του, μόνο που… είναι καλοκαιρινά. Για χλαίνη ούτε λόγος να γίνεται. Κι ο βοριάς στη Σύρο είναι πολύ δυνατός και παγωμένος. ΄Έχει όμως γερή κράση και καταφέρνει ν΄ αντέξει. Υπομένει ακόμα και τους κοριούς. Συνηθίζει και τη λιτή διατροφή, που γίνεται ακόμα πιο σπαρτιάτικη μετά την κήρυξη του πολέμου.

Η έναρξη των εχθροπραξιών εντατικοποιεί τα μαθήματα της Σχολής. Τα γυμνάσια είναι πολύωρα και σκληρά. Απαιτείται να συντομευθεί ο χρόνος αποφοίτησης. Το Μέτωπο τους έχει ανάγκη.

Ο Κων/νος Μητσοτάκης τοποθετείται στον τρίτο Λόχο της Σχολής, που έχει Διοικητή τον συντοπίτη μας, λοχαγό, Χαρίλαο Ξεπαπαδάκη.

Αρχηγός του λόχου είναι ο Γρηγόρης Λαμπράκης, με τον οποίο ο Μητσοτάκης έκτοτε και μέχρι τη δολοφονία του, διατηρεί στενό φιλικό δεσμό.

Κατά τα μέσα του Γενάρη 1941 το Υπουργείο Στρατιωτικών διατάσσει την εσπευσμένη αναχώρηση για το Μέτωπο των υποψήφιων που είναι γιατροί.

Ο Μητσοτάκης διαδέχεται τον Λαμπράκη στην αρχηγία του Λόχου.

Από τη Σχολή αποφοιτά τρίτος, παρά τις άριστες επιδόσεις του, τόσο στα θεωρητικά μαθήματα όσο και στις ασκήσεις. Βοηθά βλέπετε, ως Επιλοχίας, πολλούς συμμαθητές του να πηδούν τη μάντρα και να ξεδίνουν πίνοντας καμιά ρετσίνα στις γύρω ταβερνούλες. Μα όταν ανακαλύπτονται, και γίνεται αυτό συχνά, τους τιμωρούν με τρεις μέρες φυλάκιση. Το ίδιο και τον Επιλοχία. Έτσι, καταφέρνει να μαζέψει ίσαμε 50 μέρες φυλάκισης.

Στις 17 Μαρτίου 1940, πριν ολοκληρωθεί πλήρως ο κύκλος εκπαίδευσης, τους προωθούν με τον βαθμό του Ανθυπασπιστή για το Μέτωπο. (Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι τότε μαθητές της Σύρου παίρνουν επίσημα το βαθμό του Ανθυπολοχαγού στις 14 Φεβρουαρίου 1942 από την Ελληνική Κυβέρνηση του Καΐρου).

Μπαίνουν στο καράβι. Το δικό του Φύλλο Πορείας γράφει: «Β΄ Κινητό Έμπεδο». Ούτε πού ξέρει την έδρα του προορισμού του. Ούτε και ρωτά βέβαια πού είναι. Με το που φτάνουν στην Αθήνα, μαθαίνει ότι προορίζεται για την Καστοριά.

Εδώ είναι χρήσιμο να κάνουμε μία παρένθεση, για να διευκρινίσουμε τι είναι το Εμπεδο, για όσους δεν είναι Στρατιωτικοί.

Έμπεδο με λίγα λόγια, είναι μια Μονάδα που οργανώνεται σε καιρό επιστράτευσης και αντικαθιστά, στην έδρα της, τη  μόνιμη στρατιωτική Μονάδα που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του πυρός ή απουσιάζει σε εκστρατεία. Ενεργεί ως πηγή ανεφοδιασμού σε έμψυχο υλικό της Μονάδας.

Τι είναι τώρα Κινητό Εμπεδο, όπως αυτό που στάλθηκε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης: Είναι στρατιωτική Μονάδα, που οργανώνεται στη ζώνη των επιχειρήσεων, ως παράρτημα του Εμπεδου που βρίσκεται στην κανονική έδρα της Μονάδας.

Το Κινητό Εμπεδο παρακολουθεί την κανονική Μονάδα για άμεση ενίσχυση, όταν απαιτηθεί τυχόν αναπλήρωση κενών, λόγω απωλειών.

Τα πρώτα Κινητά Εμπεδα, τα οργάνωσε στη χώρα μας το 1917 ο Ελευθέριος Βενιζέλος.

Προς τα τέλη Μαρτίου, ο Μητσοτάκης φτάνει στην Καστοριά. Δεν προλαβαίνει όμως καλά – καλά να αναλάβει υπηρεσία και αρχίζει η γερμανική επίθεση. Σε τρεις μέρες ο εχθρός είναι στη Θεσσαλονίκη.

Για να αντιληφθούμε τη ραγδαία εξέλιξη των γεγονότων, θα μου επιτρέψετε να παραθέσω ένα σύντομο χρονολόγιο των ημερών εκείνων.
– 6 Απριλίου, ημέρα Κυριακή: Διακοίνωση του Ράιχ στον Έλληνα Πρωθυπουργό. Έναρξη πολεμικών επιχειρήσεων.
– 7 Απριλίου, ημέρα Δευτέρα: Κατάρρευση Γιουγκοσλαβικού Μετώπου στη νότια Σερβία.
– 8 Απριλίου, ημέρα Τρίτη: Κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τους Γερμανούς.
– 6 Απριλίου έως 12 Απριλίου: Σκληρότατες μάχες στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Οι σιδερόφραχτες στρατιές του Χίτλερ υπερισχύουν.

Διατάσσεται υποχώρηση των ελληνικών στρατευμάτων.

– 15 Απριλίου, Μεγάλη Τρίτη: Πλήρης κατάρρευση του Μετώπου.
– 20 Απριλίου, Κυριακή του Πάσχα: Μεγάλο τμήμα του Ελληνικού Στρατού συνθηκολογεί.
– 21 Απριλίου, θλιβερή ημερομηνία: Ο Στρατηγός Τσολάκογλου υπογράφει δεύτερο πρωτόκολλο συνθηκολόγησης, το οποίο προβλέπει την άνευ όρων παράδοση του Ελληνικού Στρατού και την αιχμαλωσία του.

Αρχίζει λοιπόν, ένας αγώνας δρόμου των άοπλων πια Ελλήνων στρατιωτών και Αξιωματικών να επιστρέψουν γρήγορα στα σπίτια τους, πριν αιχμαλωτιστούν.

Έτσι και η Μονάδα του Μητσοτάκη ξεκινά τη μακρά πορεία της επιστροφής στα νότια, με τα πόδια. Με χιόνια στην αρχή. Με βροχές αμέσως μετά, με κρύο, με αέρα και με συχνούς βομβαρδισμούς από την εχθρική αεροπορία.

Ο Μητσοτάκης, ως Έφεδρος Αξιωματικός, έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει για την μετακίνησή του άλογο ή μουλάρι, και να μην κρατάει γυλιό. Όχι μόνο δεν κάνει χρήση των δικαιωμάτων του, αλλά παίρνει και τον γυλιό από κάποιους κουρασμένους φαντάρους, για να τους βοηθήσει ν’ ανασάνουν.

Διασχίζουν την Πίνδο, τα Βαρδούσια. Ποδαρόδρομος μέρα – νύχτα στα όρη και τα βουνά, στις πεδιάδες και τους κάμπους.

Ως δεινός πεζοπόρος, συνήθως βρίσκεται 2 και 3 ώρες πιο μπροστά από τον κύριο κορμό της Μονάδας. Μπαίνει πρώτος στα χωριά, καθίζει στα καφενεδάκια και προλαβαίνει ν’ αγοράσει τσιγάρα. Όχι για τον εαυτό του – δεν καπνίζει –, μα για τους καπνιστές φίλους του που μέχρι να φτάσουν στο χωριό, τα τσιγάρα έχουν τελειώσει.

Μετά από μακρά πορεία καταλήγουν στην Ερατεινή κι από ΄κει με καΐκι περνούν απέναντι στο Αίγιο. Ίσα που προλαβαίνει και επιβιβάζεται στο τελευταίο τρένο. Τα βαγόνια είναι υπερπλήρη. Σα σταφύλια κρέμονται οι φαντάροι, ακόμα κι απ’ τα παράθυρα.

Μπαίνει σ’ ένα βαγόνι που έχουν καταλάβει εξ’ ολοκλήρου Αξιωματικοί.

Στην πορεία προς Κόρινθο ο συρμός πυροβολείται αρκετές φορές από την εχθρική αεροπορία. Κάθε τρεις και λίγο σταματά και οι επιβάτες κατεβαίνουν γεμάτοι αγωνία και τρέχουν να προστατευθούν στα γύρω χαντάκια και τα δέντρα.

Ο Μητσοτάκης, με την παροιμιώδη ψυχραιμία του, ποτέ δεν βγαίνει. Ο φόβος είναι κάτι άγνωστο γι’ αυτόν. Μένει στη θέση του και περιμένει να ξεκινήσουν πάλι.

Οι Αξιωματικοί είναι όμως πολύ φοβισμένοι και βιαστικοί. Κι ο Μητσοτάκης τους ενοχλεί. Τους «παρεμποδίζει» στο πανικόβλητο φευγιό τους. Δεν τους αντέχει. Αηδιάζει. Και αλλάζει βαγόνι. Πηγαίνει με τους φαντάρους, με κάποιους από τους οποίους έχει γίνει φίλος κατά τη διάρκεια της πεζοπορίας.

Πλησιάζουν επιτέλους στην Κόρινθο. Φτάνοντας προς τον σταθμό, βρίσκονται τρεις συρμοί ο ένας δίπλα στον άλλο.

Ξαφνικά, ακούγεται πάλι το εκκωφαντικό και δαιμονιώδες σφύριγμα των Στούκας. Μόνο που τώρα ρίχνουν βόμβες. Η πρώτη πέφτει στο δεξιό τραίνο. Σε λιγότερο από μισό λεπτό, πέφτει μια δεύτερη και στο αριστερό. Ο βομβαρδισμός συνεχίζεται ανελέητος.

Κτυπιέται και ο δικός του συρμός. Μία οβίδα πέφτει μπροστά, πάνω στο βαγόνι των Αξιωματικών. Σκοτώνονται όλοι. Μία άλλη πέφτει στο πίσω βαγόνι. Όσοι επιβάτες βγαίνουν τρέχοντας για να σωθούν, θερίζονται από τα πολυβόλα των Στούκας, που σαν εξαγριωμένες σφήκες κάνουν συνεχείς στροφές από πάνω τους. Κατά πάσα βεβαιότητα τους εκλαμβάνουν ως Βρετανούς. Δεν υπήρχε λόγος να κτυπούν άοπλους, συνθηκολογημένους Έλληνες στρατιώτες.

Στο μεταξύ πιάνουν φωτιά τα βαγόνια. Πολλοί τραυματισμένοι εγκλωβίζονται μέσα και καίγονται ζωντανοί. Όσοι μπορούν να μετακινηθούν, απομακρύνονται γρήγορα προς διάφορες κατευθύνσεις.

Ο Μητσοτάκης παραμένει. Αυτό που αντικρίζει βγαίνοντας από το βαγόνι, μόνο ένας Πικάσο μπόρεσε να το αναπαραστήσει. Άνθρωποι σκοτωμένοι παντού. Κορμιά διαμελισμένα, σώματα ξεκοιλιασμένα. Κομμάτια από σάρκες ολοτρίγυρα. Κεφάλια αποκομμένα, χέρια σκορπισμένα δεξιά κι αριστερά. Οι συρμοί να καίγονται σα λαμπάδες. Οι καπνοί και η μυρωδιά της καμένης σάρκας να κάνουν την ατμόσφαιρα κάτι παραπάνω από αποπνικτική. Τα πονεμένα ουρλιαχτά να συμπληρώνουν ηχητικά το ντεκόρ της εφιαλτικής αυτής σκηνής.

Αρχίζει, μόνος, ν’ απομακρύνει απ’ τα φλεγόμενα βαγόνια τους τραυματισμένους συναδέλφους του. «Τουλάχιστον να μην καούν ζωντανοί» σκέφτεται.

Τον βλέπουν κάτι γριούλες απ’ τα γύρω σπίτια και τρέχουν να τον συνδράμουν.

Αγωνίζεται μέχρι το σούρουπο. Κάνει ό,τι μπορεί. Κάποια στιγμή περνά απ’ την περιοχή, μια βρετανική Μονάδα μ’ ένα Πλοίαρχο επικεφαλής. Ο Μητσοτάκης ζητά βοήθεια. «Προς Θεού, σταματήστε!» τους λέει. «Βοηθήστε. Εδώ υπάρχουν άνθρωποι που καίγονται ζωντανοί». Μα η απάντηση είναι αποκαρδιωτική: «Σόρρυ. Πρέπει να φύγω. Έχω διαταγές. Πρέπει να γλιτώσουμε».

Με τον ερχομό της νύχτας, μπορεί επιτέλους να κατευθυνθεί προς Αθήνα. Στη διαδρομή συναντά τους φίλους του, Ρούσσο Καπετανάκη (μετέπειτα Δήμαρχο Αγ. Νικολάου Λασιθίου) και Σπύρο Τυρογαλά, από τη Ζάκυνθο.

Επειδή έχουν πέσει πολλοί αλεξιπτωτιστές στα πεδινά, αποφασίζουν να ανέβουν ψηλότερα. Βαδίζουν στην κορυφογραμμή, βοηθούμενοι απ’ το λιγοστό φως του φεγγαριού. Γύρω στις 10 το πρωί σταματούν κάτω από ένα πεύκο για να ξαποστάσουν. Δίπλα είναι ένα αναποδογυρισμένο αγγλικό φορτηγό. Κάποιες κονσέρβες σκορπισμένες τριγύρω. Μητσοτάκης και Τυρογαλάς γεύονται λίγη μαρμελάδα. Ο Καπετανάκης περισσότερη. Γι’ αυτό και η δίψα δεν αργεί να τον κυριεύσει. Ζητά εναγώνια νερό. «Κάθισε εδώ Ρούσσο» του λέει ο Μητσοτάκης. «Οι Γερμανοί τριγυρνάνε. Είναι επικίνδυνο να ψάχνεις αυτή την ώρα για νερό». Με κρύα καρδιά τον ακολουθεί προς τα κάτω, προς τη χαράδρα με το νερό. Όπως το είχε προβλέψει, πέφτουν πάνω σε κάποιους ξεκομμένους αλεξιπτωτιστές, οπλισμένους σαν αστακούς, που τους συλλαμβάνουν αμέσως. Έχουν άγριες διαθέσεις. Σώζονται γιατί ο Μητσοτάκης ξέρει πολύ καλά γερμανικά. Τους λέει με αυστηρό ύφος: «Είμαι Έλληνας Αξιωματικός. Οι φίλοι μου είναι κι αυτοί στρατιώτες. Ο Στρατός μας, έχει συνθηκολογήσει. Το μόνο που νομιμοποιείστε να κάνετε, είναι να μας κρατήσετε αιχμαλώτους».

Πράγματι, κατευθύνονται προς τα κάτω και τους κλείνουν σ’ ένα στρατόπεδο, κάπου στην περιοχή των Αγίων Αποστόλων. Ο Μητσοτάκης είναι ο μόνος που γνωρίζει γερμανικά. Έτσι, όντας και Αξιωματικός, αναλαμβάνει – κατά κάποιο τρόπο – το ρόλο του επικεφαλής, το ρόλο του συνδέσμου μεταξύ των αιχμαλώτων και των κατακτητών.

Κάποιοι φαντάροι, Κρητικοί ζωοκλέφτες, ανακαλύπτουν στην προέκταση του στρατοπέδου ένα βουστάσιο του Ελληνικού Στρατού. Σφάζουν ένα μοσχάρι και κάθε μέρα μοιράζουν βραστό κρέας και ζωμό στους αιχμαλώτους.

Την τρίτη ημέρα πλησιάζει τον Μητσοτάκη ένας Γερμανός Υπολοχαγός. «Ανακοινώστε στους συναδέλφους σας» του λέει στα γερμανικά «ότι κατά διαταγή του Φύρρερ, είστε ελεύθεροι».

Πράγματι, ο “Ελληνολάτρης” Χίτλερ, λίγες μέρες μετά την συνθηκολόγηση δίνει εντολή να μην αιχμαλωτισθεί κανένας Έλληνας στρατιώτης και οι ήδη αιχμαλωτισθέντες, να απελευθερωθούν. Έτσι ο Μητσοτάκης αναχωρεί για το Βέλο Κορινθίας, όπου έχει καταφύγει η αδελφή της μητέρας του, η Ευαγγελία Γρηγοριάδη, με το σύζυγό της, οι οποίοι ζούσαν στην Ήπειρο.

Με το που τον βλέπει έτσι ταλαιπωρημένο η θεία Ευαγγελία, τον ετοιμάζει για  να κάνει μπάνιο, του δίνει μια καθαρή αλλαξιά και βάζει τα ρούχα του σ’ ένα καζάνι με βραστό νερό.

Τότε μόνο ο Μητσοτάκης συνειδητοποιεί ότι είναι γεμάτος ψείρες, όταν ρίχνει μία ματιά στο καζάνι που βράζει και βλέπει ότι η επιφάνεια του νερού είναι κατάμαυρη από δύο πόντους επιπλεόντα μικροσκοπικά ζωύφια.

Κατά τη διάρκεια της δεκαπενθήμερης παραμονής του στο Βέλο, βοηθά ως διερμηνέας, τους ντόπιους ν’ ανταπεξέλθουν τις πρώτες δύσκολες μέρες της Κατοχής.

Κατόπιν εγκαθίσταται στην Αθήνα, όπου αντιμετωπίζει τον βαρύ χειμώνα της μεγάλης και σκληρής πείνας. Για να επιβιώσει γράφεται σε τρία συσσίτια: των δικηγόρων, των Κρητικών και των Εφέδρων Αξιωματικών. 

Το φαγητό λίγο και άθλιο. Νεροζούμι με ίχνη οσπρίων.

Κείνο τον χειμώνα ο καλός του φίλος Στέλιος Κνιθάκης (Έφεδρος Αξιωματικός κι αυτός), γιος του Γυμνασιάρχη του στο Πρακτικό Λύκειο, αρρωσταίνει από φυματίωση και κλείνεται στο Σανατόριο της Πεντέλης. Συν τοις άλλοις κινδυνεύει να πεθάνει κι από την πείνα. Ο Μητσοτάκης θεωρεί ότι η ζωή του φίλου του εξαρτιέται από τη δική του δυνατότητα να τον βοηθήσει.

Έτσι λοιπόν τρεις  φορές την εβδομάδα, για κάμποσο καιρό, πηγαίνει με τα πόδια στην Πεντέλη, κρατώντας ένα ντενεκέδι φαΐ για τον φίλο του. (Ο Στέλιος Κνιθάκης απεβίωσε το καλοκαίρι του 1998).

Στην Αθήνα ο Μητσοτάκης κάνει και τη δικηγορική του άσκηση, στο γραφείο του δικηγόρου Ζέγγελη.

Όμως μια ακατανίκητη έλξη τον τραβά προς την Κρήτη. Αποφασίζει λοιπόν να γυρίσει πίσω. Ναυλώνει μαζί με άλλους 8 ένα μικρό καΐκι και μετά από ένα ταξίδι τριών ημερών (με ενδιάμεσους σταθμούς τη βόρειο Ύδρα και τον Γέρακα), ένα ηλιοβασίλεμα, στα τέλη Ιούλη του 1942, φτάνει στο λιμάνι των Χανίων.

Βλέπει μια πόλη σχεδόν κατεστραμμένη. Βρίσκει και το σπίτι τους στη Χαλέπα βομβαρδισμένο. Τους δε γονείς του, γερασμένους και κουρασμένους.

Τον περιμένουν οι φίλοι του. Ο Νίκος Ξηράς, ο Νίκος Λαμπαθάκης και άλλοι. Του γνωρίζουν και τον Μιχάλη Μποτωνάκη.

Το ίδιο βράδυ, τον μυούν στην Αντίσταση. Ανήκουν όλοι στην Οργάνωση Δολιοφθοράς και Πληροφοριών, επικεφαλής της οποίας είναι ο Μάρκος Σπανουδάκης, Η Ε.Ο.Δ.Π., όπως είναι τα αρχικά της, ήταν – κατά κάποιο τρόπο – παράρτημα της ΜΟΝΑΔΑΣ 133 ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ, που άνηκε στην  S.O.E.

Η S.O.E. δημιουργήθηκε τον Ιούλιο του 1940 απ’ τον ίδιο τον Τσόρτσιλ, μετά τη γερμανική εισβολή στη Γαλλία, και σκοπό είχε τη δράση πίσω απ’ τις εχθρικές γραμμές, στην κατεχόμενη Ευρώπη, με σαμποτάζ και συλλογή πληροφοριών.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα δολιοφθοράς, είναι η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου και η απαγωγή του Κράϊπε.

Κορυφαία στελέχη της οργάνωσης στα Χανιά, εκτός από τους προαναφερθέντες, είναι και οι: Γιώργος Παπαδάκης, Ξενοφών

Χατζηγρηγόρης, Τάκης Αγγελάκης, Μαθιός Βαλαδάκης, Γιάννης Νικολακάκης, Πολυχρόνης Σπανουδάκης.

Η αντιστασιακή δράση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη κατά τη διάρκεια της Κατοχής, είναι πολύπλευρη και σημαντική.

Περιγραφή, με αδρές πινελιές, μέρους της δράσης αυτής κατά τη διάρκεια της Κατοχής, βρίσκουμε σε έγγραφο που συντάχθηκε από τον Συνταγματάρχη Ντόλμπι της ΟΜΑΔΑΣ 133 και απευθύνεται προς την Ελληνική Κυβέρνηση.

Διαβάζουμε δυο  αποσπάσματα από την έκθεση αυτή, η οποία προέρχεται από τα αρχεία του Φόρειν Όφφις που πρόσφατα αποχαρακτηρίστηκαν κι έτσι έγιναν προσιτά στους ειδικούς, για ιστορική έρευνα:

«Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης από τα Χανιά της Κρήτης είναι δικηγόρος. Χάρη στην τέλεια γνώση της Γερμανικής γλώσσας, χρησιμοποιήθηκε από τους Γερμανούς ως δικηγόρος υπεράσπισης των Ελλήνων κατηγορουμένων στα στρατοδικεία Χανίων. Χρησιμοποίησε τη θέση του για να κερδίσει την εμπιστοσύνη και τη φιλία των Γερμανών Αξιωματικών, αποσπώντας έτσι πολύτιμες πληροφορίες, όσον αφορά τις προσωπικότητες, τις κινήσεις και τις προθέσεις τους, τις οποίες και μετέδιδε στη Βρετανική Υπηρεσία στην Κρήτη… Τον Αύγουστο του 1944, απεστάλη μια ομάδα από τον Υπολοχαγό Βέρνι και τον Δεκανέα Κόλιν, που έφτασαν στα Χανιά για να οργανώσουν προπαγάνδα εναντίον των Γερμανών, με σκοπό να προκαλέσουν την παράδοσή τους. Η επιτυχία του εξαιρετικά επικίνδυνου αυτού διπλού παιχνιδιού, στηριζόταν στην εμπιστοσύνη που είχαν οι κατακτητές στο πρόσωπο του Μητσοτάκη…

Η προπαγάνδα αυτή, είχε σημαντική επιτυχία και η γερμανική διοίκηση είχε ανησυχήσει σοβαρά απ’ την αλλαγή νοοτροπίας, πολλών Αξιωματικών της.

Αποφάσισαν λοιπόν, να εκκαθαρίσουν τις Μονάδες προπαγάνδας μας και συνέλαβαν τον Μητσοτάκη και τους συνεργάτες του – Έλληνες και Βρετανούς – στις 22 – 23 Οκτωβρίου 1944.

Η συμπεριφορά του Μητσοτάκη κατά τη φυλάκισή του, υπήρξε υποδειγματική. Συνέχισε το έργο του μέσα από τους τοίχους των φυλακών και κατά την ανάκρισή του, έλαβε επιθετική στάση και ανέκρινε τους ανακριτές του.

Καίτοι καταδικάστηκε σε θάνατο, διατήρησε το κουράγιο του και οργάνωσε σύστημα διαβίβασης μυστικών μηνυμάτων, μεταξύ των κρατουμένων, διατηρώντας το ηθικό τους και δασκαλεύοντάς τους πώς ν’ απαντούν στους ανακριτές.

Αποφυλακίστηκε με ανταλλαγή κρατουμένων στις 31 Μαρτίου 1945.

Για την αμετακίνητη αφοσίωσή του στο καθήκον και το μεγαλειώδες πνεύμα που επέδειξε κάτω από δύσκολες συνθήκες και κάτω από την απειλή της εκτέλεσης του, τον συνιστούμε για το υψηλότερο Ελληνικό Παράσημο».

Υπογραφή
Συνταγματάρχης Ντόλμπι.
Επικεφαλής της ΟΜΑΔΑΣ 133
ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

Εδώ θα πρέπει παρενθετικά να πούμε, ότι οι Άγγλοι, εκτός από το ανώτατο μετάλλιο που του απονέμουν μετά την απελευθέρωση, τον τιμούν και το 1986 σε ειδική συνεδρία του Βρετανικού Κοινοβουλίου.

Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που φυλακίζεται ο Μητσοτάκης λόγω της αντιστασιακής του δράσης.

Στις 6 Φεβρουαρίου 1944, όντας σε ανάρρωση μετά από βαριάς μορφή τύφου, συλλαμβάνεται στο σπίτι του με την κατηγορία της κατασκοπείας.

Κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του αυτής, αρνείται  επίσης  να καθαρίζει το κελί της απομόνωσής του. «Είμαι Έφεδρος Αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού και απαιτώ να μου διατηρείτε καθαρό το κελί μου» τους διαμηνύει.

Πράγματι, ένας Γερμανός στρατιώτης, ορίζεται  να καθαρίζει τακτικά το κελί.

Τελικά, με εντολή του Γερμανού Στρατιωτικού Διοικητή της Κρήτης, αποφυλακίζεται  μαζί με άλλους, στις 25 Μαρτίου 1944, με αφορμή την Εθνική μας επέτειο.

Πέντε μέρες μετά τη δεύτερη αποφυλάκισή του, ο Μητσοτάκης καλείται να υπηρετήσει το υπόλοιπο της θητείας του. Οι Γερμανοί, όπως είναι γνωστό, εκείνη την περίοδο έχουν συμπτυχθεί στην παραλιακή ζώνη, από Γεωργιούπολη μέχρι Πλακάλωνα. Ο Ελληνικός Στρατός αρχίζει ν’ ανασυγκροτείται στις ελεύθερες περιοχές του νησιού.

Έτσι, στις 5 Απριλίου 1945, ο Μητσοτάκης παρουσιάζεται στο 610 Τάγμα Εθνοφυλακής, απ’ όπου σε 15 μέρες μετατίθεται στο 607 Τάγμα και ταυτόχρονα αποσπάται στο Κλιμάκιο Χανίων της Αγγλικής Υπηρεσίας Πληροφοριών.

Υπηρετεί έως τις 31 Μαρτίου του 1946, όπότε απολύεται αυτοδίκαια ένεκα της εκλογής του ως βουλευτή Χανίων. Άξιο αναφοράς είναι ότι, καθ’ όλη τη διάρκεια του προεκλογικού του αγώνα, είναι ντυμένος με  τη στολή του Έφεδρου Ανθυπολοχαγού.

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης αυτής θητείας του, διαδραματίζεται και η τελευταία πράξη της αντιστασιακής του δραστηριότητας. Μαζί με τον Ταγματάρχη Ντένις Τσικλητήρα, ως εκπρόσωποι του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής, φτάνουν μια νύχτα των αρχών Μαΐου 1945 από το Καστέλι Κισσάμου στα Χανιά. 

Κατευθύνονται στη Χαλέπα, στο σπίτι του Βενιζέλου, όπου και η κατοικία του Γερμανού Στρατηγού Γκέοργκ Μπέντακ, Στρατιωτικού Διοικητή Κρήτης. Και οι δύο στα σακίδιά τους έχουν διπλωμένες τις στρατιωτικές τους στολές.

Τους υποδέχεται ο ίδιος ο Μπέντακ. Μετά από σύντομη συνομιλία, αποδέχεται να παραδοθεί και να τεθεί ο στρατός του Οχυρού Κρήτης υπό Βρετανική κατοχή, μέχρι την αποχώρησή τους από το νησί. Οι λεπτομέρειες της επίσημης παράδοσης του Γερμανικού Στρατού, καθορίζονται λίγο αργότερα.