Εκπαιδευτική απoρ-ρύθμιση δεκαετιών
Γράφει ο Νικήτας Σταματελόπουλος*
«Καλημερίζω τους αυριανούς μετανάστες», ήταν η φράση με την οποία ξεκινούσε καθημερινά ο συνάδελφος εκπαιδευτικός το μάθημά του σε σχολείο του κέντρου της Αθήνας, όπου υπηρετούσα πριν μερικά χρόνια. Οι μαθητές στην αρχή διασκέδαζαν ακούγοντάς την. Στην συνέχεια, όμως, ο προβληματισμός τους ήταν έντονος και έφτανε πολλές φορές μέχρι το σημείο της έντονης αντίδρασης.
Ως νέος τότε εκπαιδευτικός γρήγορα διαπίστωσα το αρνητικό κλίμα που επικρατούσε σε πολλά δημόσια σχολεία. Οι διαχρονικά «απαξιωμένοι» εκπαιδευτικοί μετέφεραν καθημερινά την απαισιοδοξία τους στους μαθητές και τους μπόλιαζαν με αρνητικά συναισθήματα για την κοινωνία και την πατρίδα τους.
Αποκορύφωμα όλου αυτού του ζοφερού κλίματος που επικρατούσε στην εκπαίδευση και στην κοινωνία ήταν η οικονομική κρίση που οδήγησε στη φυγή των νέων σε χώρες του εξωτερικού, ή όπως αρέσκεται το πολιτικό και δημοσιογραφικό σύστημα να αποδίδει αγγλιστί brain drain. Η συγκεκριμένη τάση έχει γίνει έντονα αισθητή τα τελευταία οχτώ χρόνια, διάστημα στο οποίο αναρίθμητοι νέοι αναζητούν στο εξωτερικό την προσωπική και οικονομική τους ευημερία. H Ελλάδα για μια ακόμα φορά πληγώνει τα παιδιά της.
Το ερώτημα που τίθεται είναι ποιο εκπαιδευτικό σύστημα εφαρμόστηκε τις τελευταίες δεκαετίες που «προετοίμασε» τους νέους Έλληνες να εγκαταλείψουν τη χώρα τους αβίαστα. Ο εκάστοτε Υπουργός Παιδείας με την ανάληψη του υπουργικού θώκου αναφέρεται, από τις προγραμματικές του ήδη δηλώσεις, στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που θα εφαρμόσει. Μεταρρύθμιση όμως που τις περισσότερες φορές έχει προέλθει από προσωπικές του ιδέες και ιδεοληψίες. Μεταρρύθμιση Αρσένη, μεταρρύθμιση Ευθυμίου, μεταρρύθμιση Διαμαντοπούλου… Όλες οι απορ-ρυμθίσεις μέχρι σήμερα έφεραν το όνομα του Υπουργού που τις υλοποίησε. Όλες στόχευαν κυρίως στη «μεταμόρφωση» της Γ΄ Λυκείου, με άμεση εφαρμογή μάλιστα, χωρίς να έχει αξιολογηθεί το προηγούμενο σύστημα! Οι σημερινοί μαθητές της Γ΄ Λυκείου θα εξεταστούν σε έξι μήνες για την εισαγωγή τους στα εκπαιδευτικά ιδρύματα χωρίς να ξέρουν ακριβώς τις Πανεπιστημιακές Σχολές που καλούνται να δηλώσουν στο μηχανογραφικό δελτίο (Νομική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών;).
Αναμφισβήτητα έχουν γίνει και σημαντικές προσπάθειες για πραγματική Εθνική Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση. Όταν, για παράδειγμα, όρισαν τον καθηγητή Γεώργιο Μπαμπινιώτη να αναλάβει την προεδρία του Συμβουλίου Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, με σκοπό τη διεξαγωγή ουσιαστικού διαλόγου για την αναμόρφωση του ελληνικού σχολείου. Το πόρισμα της επιτροπής περιλάμβανε ριζικές αλλαγές στον χώρο της Παιδείας. Όμως, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα, η επόμενη κυβέρνηση ανέτρεψε τον σχεδιασμό. Η Παιδεία σε αυτή τη χώρα είναι κομματική και όχι εθνική…
Αν θέλουμε να μη συρρικνωθεί περαιτέρω ο πληθυσμός της Ελλάδας και να ανατραπούν οι δυσοίωνες προβλέψεις της Eurostat, που προβλέπει μείωση του πληθυσμού κατά 2.000.000 έως το 2050, πρέπει άμεσα να εφαρμοστούν από τη Ελληνική Πολιτεία τα αυτονόητα. Ποια είναι μερικά από αυτά;
- Εκπαιδευτικό σύστημα που να έχει προέλθει μετά από ουσιαστική συζήτηση όλων των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας (Πανεπιστημιακοί – στελέχη εκπαίδευσης – εκπαιδευτικοί).
- Εισαγωγή του συστήματος που θα προκύψει πρώτα στα Πειραματικά σχολεία και, στη συνέχεια, αφού αυτό αξιολογηθεί και βελτιωθεί να εφαρμοστεί συνολικά.
- Στελέχωση των σχολείων με εκπαιδευτικούς και κατάλληλο εξοπλισμό.
- Αξιολόγηση όλης της εκπαιδευτικής διαδικασίας (σχολική μονάδα, συγγράμματα, εκπαιδευτικοί κ.ά.), με αποκλειστικό στόχο όμως τη βελτίωση της παιδείας και όχι τη σύνδεση της αξιολόγησης με απολύσεις ή μειώσεις μισθών.
- Τέλος, (το θεωρώ και το σημαντικότερο) τόνωση του ηθικού και αναγνώριση από την Πολιτεία της συνεχούς και καθημερινής προσπάθειας των εκπαιδευτικών, διότι αυτοί καλούνται να εφαρμόσουν τις μεταρρυθμίσεις και να διαμορφώσουν τους ενεργούς πολίτες του αύριο, που θα ατενίζουν με αισιοδοξία το μέλλον τους στην Ελλάδα.
*Ο Νικήτας Σταματελόπουλος έχει σπουδάσει Ελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, με μεταπτυχιακή ειδίκευση στη Γλωσσολογία. Σήμερα εργάζεται στην ιδιωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση.