Cine Δράση: «Με λένε Στέλλα» την Τετάρτη 7/12 στο ΤΥΠΕΤ
Γαλλία 2008. Διάρκεια: 103′. Σενάριο-Σκηνοθεσία: Sylvie Verheyde. Πρωταγωνιστούν: Léora Barbara, Mélissa Rodriguez, Laëtitia Guerard, Karole Rocher, Benjamin Biolay, Guillaume Depardieu, Jeannick Gravelines.
Το πέρασμα από την παιδική στην εφηβική ηλικία, και οι ανισότητες σε δύο κοινωνικά διαφορετικές συνοικίες του Παρισιού στη δεκαετία του ΄70, δοσμένα με κριτικό βλέμμα, ευαισθησία, χιούμορ και πρωτοτυπία. Μια βαθιά ανθρώπινη ταινία που συγκίνησε βαθιά κοινό και κριτικούς, όπου κι αν προβλήθηκε.
Κοινωνικό φόντο της ταινίας είναι η μετά τον Μάη του ΄68 εποχή, όπου από τη μια καυτά κοινωνικά προβλήματα της επικαιρότητας εξακολουθούν να παραμένουν άλυτα και από την άλλη οι αγωνιστές έχουν πλέον παραιτηθεί, συμβιβαστεί ή επιλέξει την οδό της μοναχικής αναζήτησης. Σε μια εργατική συνοικία του Παρισιού η εντεκάχρονη Στέλλα, ένα κορίτσι με αισθήματα, προβληματισμό και συσσωρευμένη οργή, ζει με τους γονείς της που διατηρούν μπαρ. Στον όροφο του ίδιου κτιρίου είναι το σπίτι τους και ως εκ τούτου η νεαρή μαθήτρια περνάει τον περισσότερο χρόνο της σε αυτό το σκληρό, για ένα παιδί, περιβάλλον. Εκεί μελετάει τα μαθήματα της, συναναστρέφεται τους πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους, ζεστούς, με χιούμορ και κάποτε βίαιους θαμώνες του, γίνεται μάρτυρας των προβλημάτων, των αδυναμιών, των εκρήξεων και του αγώνα τους να επιβιώσουν. Παρατηρεί τις συμπεριφορές τους, θυμώνει με τις ενέργειες τους και τις σχολιάζει χωρίς φόβο ή συστολή. Οι γονείς της, δεν αποτελούν και το ιδανικό πρότυπο. Ψευτο-απελευθερωμένοι, προσαρμοστικοί και ανεκτικοί στα όρια της αδιαφορίας, ζουν απορροφημένοι από τα δικά τους προβλήματα και δεν δείχνουν να έχουν την δυνατότητα να μεγαλώσουν ένα παιδί, αν και τους απασχολεί η πρόοδος και η ζωή της. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, με τους θορυβώδεις θαμώνες του μπαρ και όχι παιδιά της ηλικίας της για φίλους, διαμορφώνεται ο χαρακτήρας της Στέλλας. Δεν είναι επιμελής και επειδή δεν της επιβάλλονται ποτέ οι συνήθεις απαγορεύσεις παίζει χαρτιά, μπιλιάρδο, σερβίρει καφέ ή βλέπει τηλεόραση ως πολύ αργά.
Αυτή η καθημερινότητα αλλάζει όταν μεταγράφεται σε ένα διαφορετικό και «προσεγμένο» σχολείο για την τελευταία τάξη του δημοτικού. Άγνωστη μεταξύ αγνώστων, αισθάνεται ξένο σώμα και αταίριαστη. Για πρώτη φορά συνειδητοποιεί ότι δεν ανήκει πουθενά. Ο ατίθασος χαρακτήρας της, σε συνδυασμό με τις αρνητικές εμπειρίες της από το μπαρ, προκαλεί προβλήματα στη συναναστροφή με τους συμμαθητές της και συχνά δέχεται τις επιπλήξεις των νέων της δασκάλων. Στο σχολείο γνωρίζει την Γκλάντις, κόρη διανοούμενων Εβραίων, εξόριστων από την Αργεντινή και πρώτη φορά κάνει μια φίλη της ηλικίας της. Η συναναστροφή της με την καινούρια της φίλη και οι συχνές επισκέψεις στο σπίτι της, οδηγούν την Στέλλα στην ανακάλυψη ενός καινούριου κόσμου, διαφορετικού από τον μικρόκοσμο του μπαρ των γονιών της. Έρχεται σε επαφή με τα βιβλία, τη μουσική και τα τραγούδια της εποχής, οι ορίζοντες της διευρύνονται, διαμορφώνει νέα ενδιαφέροντα, τα οποία μέχρι τότε δεν είχε καν υποψιαστεί ότι υπάρχουν. Στην γνώση και τον πολιτισμό βρίσκει το νόημα και τη διέξοδο που απεγνωσμένα ζητάει στη ζωή της, αρχίζει να κατανοεί διαφορετικά τον κόσμο γύρω της, μεγαλώνει και ωριμάζει, διατηρώντας την παιδικότητα και την αθωότητα της ηλικίας της.
Η σεναριογράφος, σκηνοθέτης και ηθοποιός Sylvie Verheyde, περιγράφοντας μια σχολική χρονιά από τη ζωή της Στέλλας, ουσιαστικά κάνει μια αυτοβιογραφική ταινία για την δική της παιδική και πρώιμη εφηβική ηλικία. Ακολουθώντας μια απλή και χαμηλών τόνων κινηματογραφική γραφή, διανθίζει τις σκηνές της με χιούμορ και όμορφα, συγκινητικά τραγούδια, χαρακτηριστικά της δεκαετίας του ’70. Χωρίς ποτέ να καταφεύγει στο μελόδραμα μετατοπίζεται συνεχώς από το χιούμορ στο σχόλιο, από τη μελαγχολία στην χαρά, από την ανάγκη να ανήκεις κάπου στις τάσεις φυγής, εξασφαλίζοντας ζωντάνια και ρεαλισμό στην ταινία. Στα θετικά του φιλμ συγκαταλέγονται η όμορφη φωτογραφία, ο πολύ καλός συνδυασμός ερασιτεχνών και επαγγελματιών ηθοποιών, οι άψογες ερμηνείες όλων τους με κορυφαία την μικρή Leora Barbara, που εδώ, στην πρώτη της κινηματογραφική εμφάνιση, κλέβει κυριολεκτικά την παράσταση, τονίζοντας με την εκπληκτική ερμηνεία της την εσωστρέφεια, την αθωότητα και την παιδική πονηριά της Στέλλας, του κοριτσιού, που αγωνίζεται με πάθος για να βρει στη ζωή τη θέση που του ανήκει. Όλοι οι συντελεστές προσφέρουν στον θεατή απόλαυση χωρίς διακοπή και μετατρέπουν την μεταμόρφωση της Στέλλας σε μήνυμα αισιοδοξίας και ελπίδας .
Η ταινία απέσπασε βραβείο σεναρίου στο Διεθνές Φεστιβάλ της Φλάνδρας (Γάνδη, 2008) και στο Gijón International Film Festival (2008). Στη χώρα μας προβλήθηκε στο 49ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 2008 ως τμήμα της ενότητας “Ημέρες Ανεξαρτησίας”.