Ποιοι δικαιούνται επιστροφές φόρων για ακίνητα στο Ψυχικό!
Αναλυτικές οδηγίες για τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να αντιμετωπίζονται από τις αρμόδιες φορολογικές αρχές οι υποθέσεις φόρου κατοχής ακίνητης περιουσίας, κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και μεταβίβασης για ακίνητα που βρίσκονται στο Δήμο Ψυχικού μετά τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, υπ’ αριθμόν 2333/2016, ΣτΕ 171/2017, ΣτΕ 683/2017 με τις οποίες ακυρώθηκαν αποφάσεις του υπουργείου Οικονομικών για καθορισμό των αντικειμενικών αξιών σε επίπεδα πολύ υψηλά στο συγκεκριμένο Δήμο και οι αξίες αυτές επανακαθορίστηκαν σε χαμηλότερα επίπεδα, παρέχει ο Διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γ. Πιτσιλής, με σχετική εγκύκλιο που εξέδωσε.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε.:
1) Η αξίωση για επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντος φόρου για υποθέσεις με χρόνο φορολογίας από την 1/1/2014 και επόμενα (και για τις υποθέσεις φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών από την 1/1/2015) δεν έχει ακόμα υποπέσει σε παραγραφή, η δε Φορολογική Διοίκηση μπορεί να προβεί σε έκδοση πράξης προσδιορισμού φόρου για τα έτη αυτά.
2) Για υποθέσεις με χρόνο φορολογίας μέχρι το 2014 (2015 για υποθέσεις φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών), εφόσον γι’ αυτές δεν έχει παραγραφεί το δικαίωμα του Δημοσίου να κοινοποιεί φύλλα ελέγχου και πράξεις προσδιορισμού φόρου, η επιστροφή φόρου ως αχρεωστήτως καταβληθέντος πραγματοποιείται εντός 3 ετών από τον επιγενόμενο λόγο (στη συγκεκριμένη περίπτωση, από τη δημοσίευση της απόφασης ΣτΕ 2333/2016 την 16-11-2016). Για το λόγο αυτό το θέμα της αξίωσης επιστροφής φόρου για τα έτη πριν το έτος 2014 (ή 2015) κρίνονται κατά περίπτωση ανά είδος φορολογίας.
Διαδικασία επανυπολογισμού των φόρων
Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.). Η παραγραφή στη φορολογία αυτή ορίζεται από τον Κ.Φ.Δ..Προκειμένου να γίνουν οι σχετικές διορθώσεις στα εκκαθαριστικά σημειώματα και στις πράξεις προσδιορισμού του ΕΝ.Φ.Ι.Α. φυσικών και νομικών προσώπων, θα πραγματοποιηθεί κεντρικός μηχανογραφικός υπολογισμός των φόρων αυτών και θα εκδοθούν νέες πράξεις διοικητικού προσδιορισμού του φόρου του άρθρου 32 του Κ.Φ.Δ., χωρίς να απαιτείται καμία ενέργεια από την πλευρά των φορολογουμένων. Σε εξαιρετικές μόνο περιπτώσεις, όταν είναι απαραίτητη η έκδοση πιστοποιητικού πριν την πραγματοποίηση της κεντρικής εκκαθάρισης, ο φορολογούμενος δύναται να υποβάλει στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. το σχετικό υπόδειγμα που επισυνάπτεται στην ΠΟΛ.1163/23.7.2015 (ΦΕΚ 1711 τ. Β’) απόφαση ΓΓΔΕ (υπόδειγμα 6).
Φόρος Ακίνητης Περιουσίας (Φ.Α.Π.). Η παραγραφή στη φορολογία αυτή ορίζεται στο άρθρο 45 του ν. 3842/2010 (κατά κανόνα δεκαετία). Το δικαίωμα του δημοσίου για κοινοποίηση πράξεων κ.λπ. στις υποθέσεις Φ.Α.Π. δεν έχει υποπέσει σε παραγραφή.
α. Προκειμένου να γίνουν οι σχετικές διορθώσεις στα εκκαθαριστικά σημειώματα και στις πράξεις προσδιορισμού του Φ.Α.Π. φυσικών προσώπων θα πραγματοποιηθεί κεντρικός μηχανογραφικός υπολογισμός των φόρων αυτών και θα εκδοθούν νέες πράξεις διοικητικού προσδιορισμού του φόρου του άρθρου 32 του Κ.Φ.Δ., χωρίς να απαιτείται καμία ενέργεια από πλευράς των φορολογουμένων. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν είναι απαραίτητη η έκδοση πιστοποιητικού πριν την πραγματοποίηση της κεντρικής εκκαθάρισης, ο φορολογούμενος δύναται να υποβάλει στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. το σχετικό υπόδειγμα που επισυνάπτεται στην ΠΟΛ.1225/24.12.2012 (ΦΕΚ 3573 τ. Β’) απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (υπόδειγμα 2).
β. Για τη διενέργεια νέας εκκαθάρισης του Φ.Α.Π. νομικών προσώπων ο υπόχρεος σε φόρο υποβάλλει στη Δ.Ο.Υ., στην οποία είχε υποβληθεί η αρχική δήλωση, αίτηση επιστροφής φόρου ανά έτος, στην οποία υποχρεωτικά αναφέρεται ο αύξων αριθμός του ακινήτου το οποίο αφορά η επιστροφή, όπως αυτός αναγραφόταν στην προηγούμενη δήλωση Φ.Α.Π., συνοδευόμενη από τα έντυπα υπολογισμού της φορολογητέας αξίας του ακινήτου.
Ενιαίο Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (Ε.Τ.ΑΚ.). Η παραγραφή στη φορολογία αυτή ορίζεται στο άρθρο 14 του ν. 3634/2008 (κατά κανόνα πενταετία επί δήλωσης).
Συνεπώς, εφόσον έχουν συντεθεί δηλώσεις Ε.Τ.ΑΚ. φυσικών προσώπων ή έχουν υποβληθεί δηλώσεις Ε.Τ.ΑΚ. νομικών προσώπων, δεν πραγματοποιείται νέος υπολογισμός του φόρου, δεδομένου ότι για τις δηλώσεις αυτές είχε ήδη κατά την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης ΣτΕ 2333/2016 παραγραφεί το δικαίωμα της Φορολογικής Διοίκησης για έκδοση πράξης προσδιορισμού φόρου.
Ειδικός Φόρος Ακινήτων (Ε.Φ.Α.). Η παραγραφή στη φορολογία αυτή για τα έτη μέχρι και το 2013 ορίζεται στην παράγραφο 7 του άρθρου 17 του ν. 3091/2002, η οποία παραπέμπει στη σχετική νομοθεσία για τη φορολογία εισοδήματος (κατά κανόνα πενταετία επί δήλωσης). Για τα έτη από το 2014 και επόμενα η παραγραφή ορίζεται από τον Κ.Φ.Δ..
Για τη διενέργεια νέας εκκαθάρισης του Ε.Φ.Α. ο υπόχρεος σε φόρο υποβάλλει στη Δ.Ο.Υ., στην οποία είχε υποβληθεί η αρχική δήλωση, αίτηση επιστροφής φόρου ανά έτος, στην οποία υποχρεωτικά αναφέρεται ο αύξων αριθμός του ακινήτου το οποίο αφορά η επιστροφή, όπως αυτός αναγραφόταν στην προηγούμενη δήλωση Ε.Φ.Α., συνοδευόμενη από τα έντυπα υπολογισμού της φορολογητέας αξίας των ακινήτων.
Εφόσον έχουν υποβληθεί δηλώσεις Ε.Φ.Α. ετών 2003 έως και 2010, δεν πραγματοποιείται σε αυτές νέος υπολογισμός του φόρου, δεδομένου ότι κατά την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης ΣτΕ 2333/2016 είχε ήδη παραγραφεί το δικαίωμα της Φορολογικής Διοίκησης για έκδοση πράξης προσδιορισμού φόρου.
Ε.Ε.Τ.Η.Δ.Ε. και Ε.Ε.Τ.Α. Δεν υπάρχει δυνατότητα επανυπολογισμού αυτών, δεδομένου ότι, σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία (ν. 4021/2011 για το Ε.Ε.Τ.Η.Δ.Ε. ετών 2011 και 2012 και ν. 4152/2013 για το Ε.Ε.Τ.Α. έτους 2013), ο υπολογισμός των τελών στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο στην τιμή ζώνης που είχαν αποστείλει οι δήμοι στο Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. και υπάρχουν στο αρχείο αυτού κατά το χρόνο υπολογισμού κατ’ έτος των σχετικών τελών.
Φόροι κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και μεταβίβασης ακινήτων. Η παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου στις φορολογίες κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών για φορολογικές υποχρεώσεις που γεννήθηκαν μέχρι και την 31/12/2014 ορίζεται στο άρθρο 102 του Κώδικα διατάξεων φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και κερδών από τυχερά παίγνια, ο οποίος κυρώθηκε με το πρώτο άρθρο του ν. 2961/2001 (κατά κανόνα δεκαετία επί δήλωσης και δεκαπενταετία επί μη δήλωσης). Στη φορολογία μεταβίβασης ακινήτων για φορολογικές υποχρεώσεις που γεννήθηκαν μέχρι και την 31/12/2013 η παραγραφή ορίζεται στην παράγραφο 3 του άρθρου 12 του α.ν. 1521/1950, ο οποίος κυρώθηκε με το ν. 1587/1950 (κατά κανόνα πενταετία). Συνεπώς σε υποθέσεις φ.μ.α. με χρόνο γένεσης φορολογικής υποχρέωσης μέχρι και την 31/12/2010 το δικαίωμα του δημοσίου για κοινοποίηση πράξης επιβολής φόρου είχε παραγραφεί κατά την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης ΣτΕ 2333/2016.
Για φορολογικές υποχρεώσεις των ετών 2015 ή 2014 και επόμενων αντίστοιχα η παραγραφή ορίζεται από τον Κ.Φ.Δ..
Για τη διενέργεια νέας εκκαθάρισης των φόρων αυτών και την έκδοση σχετικής πράξης διοικητικού προσδιορισμού του φόρου (άρθρο 32 παρ. 2 του ν.4174/2013 – Κ.Φ.Δ.) ο υπόχρεος σε φόρο υποβάλλει στη Δ.Ο.Υ., στην οποία είχε υποβληθεί η αρχική δήλωση, αίτηση επιστροφής φόρου συνοδευόμενη από τα έντυπα υπολογισμού της φορολογητέας αξίας των ακινήτων και αντίγραφο του συνταχθέντος συμβολαίου δωρεάς/γονικής παροχής/μεταβίβασης ακινήτων, εφόσον τούτο δεν είχε υποβληθεί στο σχετικό φάκελο.
Ειδικότερα θέμα των επιμέρους φορολογιών
1. Στις περιπτώσεις που η διαφορά φόρου αφορά δηλώσεις Φ.Α.Π. φυσικών προσώπων και ΕΝ.Φ.Ι.Α. φυσικών και νομικών προσώπων, δεδομένου ότι ο φόρος προσδιορίζεται στο σύνολο της ακίνητης περιουσίας του φορολογουμένου, ενδέχεται να προκύψουν διαφορές, οι οποίες οφείλονται στη διαρκή ενημέρωση – διόρθωση της ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων για τον υπολογισμό της αξίας των ακινήτων στις φορολογίες αυτές.
2. Η τυχόν προκύπτουσα διαφορά του Φ.Α.Π. φυσικών προσώπων και του ΕΝ.Φ.Ι.Α. φυσικών και νομικών προσώπων για μεν τα έτη 2010 και 2011 επιστρέφεται ή συμψηφίζεται κατά περίπτωση, ενώ για τα έτη 2012 και επόμενα μόνο συμψηφίζεται με μελλοντικές οφειλές των υπόχρεων στο φόρο αυτό, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 57 του ν.4223/2013, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 12 παρ. 2 του ν.4239/2014.
3. Σε περίπτωση που, μετά την υποβολή αρχικής ή τροποποιητικής δήλωσης (στοιχείων ακινήτων, Φ.Α.Π. νομικών προσώπων και Ε.Φ.Α.) βάσει των διατάξεων του ν. 4446/2016 σε ακίνητο που βρίσκεται στο Δήμο Ψυχικού υποβάλλεται εκ νέου τροποποιητική δήλωση για το ίδιο ακίνητο, η οποία αν και θα έπρεπε, εξ αιτίας των μεταβολών που περιέχει, να έχει χρεωστικό αποτέλεσμα τελικά καταλήγει να έχει πιστωτικό λόγω της μείωσης των τιμών στο συγκεκριμένο Δήμο, η δήλωση αυτή υποβάλλεται αποκλειστικά χειρόγραφα στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., γίνεται δεκτή και εκδίδεται πράξη άμεσου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου, δεδομένου ότι η τυχόν προκύπτουσα μείωση φόρου ή αξίας οφείλεται στην εκτέλεση της απόφασης του ΣτΕ και όχι σε ανάκληση ή διόρθωση της δήλωσης από το φορολογούμενο.
