Κ. Συνολάκης: «Δεν θα σταματήσουν οι καταστροφές-Το 112 πρέπει να περάσει στην επόμενη φάση»
Συνέντευξη στην τοπική εφημερίδα «Η Αγορά μας» του Εμπορικού Συλλόγου Βριλησσίων και την δημοσιογράφο Λαμπρινή Λίλη Τζίμα παραχώρησε ο καθηγητής Φυσικών Καταστροφών Κώστας Συνολάκης. Ο Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής για την Αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής στην Ελλάδα εξηγεί τι είναι αυτό που τελικά ονομάζουμε Κλιματική Αλλαγή και πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις κατασκευαστικές αστοχίες, τα λάθη και τις παραλείψεις για να μην έχουμε τις ίδιες εικόνες καταστροφής στο μέλλον.
Αναφέρουμε συνεχώς φαινόμενα που τα χαρακτηρίζουμε πρωτοφανή. «Mega fires», υπερβολικές ποσότητες νερού, κεραυνοί χωρίς καταιγίδες, χιόνι με μεγάλη πυκνότητα. Αυτό είναι η κλιματική αλλαγή;
Αυτά είναι οι ενδείξεις τις κλιματικής αλλαγής. Αυτό όμως που την χαρακτηρίζει είναι η ένταση των φαινομένων. Ακραία φαινόμενα γινόντουσαν και πριν την κλιματική κρίση αλλά η ένταση και η συχνότητα των φαινομένων έχει αυξηθεί. Η υπερθέρμανση του πλανήτη, με τις αυξημένες θερμοκρασίες της θάλασσας και του αέρα έχουν ως αποτέλεσμα να υπάρχουν περισσότεροι υδρατμοί με αποτέλεσμα οι βροχές είναι πιο έντονες.
Τι πρέπει να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε αυτό το φαινόμενο;
Το ένα είναι το επίπεδο προσαρμογής και το άλλο τι κάνουμε για να διαχειριστούμε μια κρίση, όταν αυτή υπάρξει. Όσο αφορά την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή αυτό που πρέπει να δούμε είναι η διαχείριση του θεσσαλικού κάμπου ή οποιασδήποτε λεκάνης απορροής πρέπει να μελετήσουμε αν με τα νέα στοιχεία και τα νέα δεδομένα, τα έργα που έχουν σχεδιαστεί μπορούν να ανταποκριθούν. Ένα άλλο κομμάτι της προσαρμογής είναι πως μπορούμε να προσαρμόσουμε τη ζωή μας και την καθημερινότητα μας και να βρούμε με ποιους τρόπους μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μακροχρόνιά τις προκλήσεως που έχουμε. Αλλά και πως θα περιορίσουμε τις εκπομπές του διοξείδιο του άνθρακα. Αλλά είναι σημαντικό είναι τι κάνουμε εμείς οι ίδιοι. Ατομικά. Όπως η ανακύκλωση , η επαναχρησιμοποίηση και η μείωση της κατανάλωσης μπορεί να φτάσουν τη μείωση κατά 15% το συνολικών εκπομπών των καυσαερίων
Πως θα μπορούσε να γίνει η διαχείριση της θεομηνίας στον Θεσσαλία πιο αποτελεσματικά;
Η Πολιτική Προστασία μπορεί και πρέπει να έχει στη διάθεση της υδρογραφήματα για να βλέπουμε σε πόσο χρόνο ανεβαίνει η κατεβαίνει η στάθμη της πλημμύρας. Αυτό δεν το είχαμε. Και αυτό θα πρέπει να είναι το επόμενο βήμα μετά το 112. Κάποιος θα μπορεί να ξέρει ότι μέσα σε πέντε ώρες η στάθμη θα ανέβει στα 5 μέτρα και σε 10 ώρες τα 7 ή 8 μέτρα και θα χρειαστούν πέντε μέρες για να φτάσει σε κανονικά επίπεδα. Αυτό είναι κάτι απλό, είναι μια τεχνολογία που υπάρχει εδώ και χρόνια αλλά δεν αξιοποιείται από την Πολιτική Προστασία. Δυστυχώς, η Πολιτική Προστασία είχε εστιάσει την προσοχή της στις πυρκαγιές και τους σεισμούς και δεν είχαν δώσει την ίδια προσοχή στις πλημμύρες.
Το ανεβείτε σε ένα υψηλότερο σημείο ήταν μια σωστή οδηγία ή θα έπρεπε να πουν απομακρυνθείτε από την περιοχή;
Αν δεν ξέρεις δεν μπορείς να δώσεις τη σωστή οδηγία. Αν έχεις μια ή δύο ώρες μπροστά σου ίσως το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να πας σε ένα υψηλότερο σημείο. Αν όμως τα υδρολογικά μοντέλα που πρέπει να έχει στη διάθεση της η πολιτική προστασία προβλέπουν ότι η πλημμύρα θα γίνει σε 12 ώρες τότε έχεις χρόνο να απομακρυνθείς. Πρέπει σίγουρα να γίνει πιο στοχευμένη η προειδοποίηση Γι’ αυτό χρειάζονται τα υδρογραφήματα. Σαν επιστημονική κοινότητα αυτά είναι τεχνολογία ετών αλλά σαν Πολιτική προστασία αυτό δεν μπορεί να το κάνει και πρέπει να το κοιτάξουμε.
Το 112 από πολλούς έχει λοιδορηθεί, αλλά από την άλλη όταν υπάρχει σημαντικό πρόβλημα, ένας κίνδυνος, τελικά δεν φτάνει σε όλους τους πολίτες.
Πρέπει να γίνει μια αξιολόγηση στο 112 και να δούμε αν τα μηνύματα έφυγαν ή για ποιο λόγο δεν φτάσανε. Νιώθω σαν να είμαι ο μπαμπάς του 112 γιατί εγώ ήμουν το 2018 μετά το Μάτι που πίεσα πολύ να υλοποιηθεί το 112 και τον Ιανουάριο του 2020 το 112 ξεκίνησε. Είναι δηλαδή ένα καινούργιο σύστημα που έχει χρησιμοποιηθεί πολύ. Νομίζω πως πρέπει να πάμε στην επόμενη φάση που είναι τα πιο στοχευμένα μηνύματα. Αντί να έχουμε μηνύματα του απλώς απομακρυνθείτε ή την ανακοίνωση ενός ακραίου φαινομένου, το επόμενο βήμα είναι να μας λέει το 112 ότι θα πάτε από εκεί σε αυτό το σημείο και αυτό πρέπει να το κάνετε την επόμενη ώρα, διαφορετικά ανεβείτε στη στέγη του σπιτιού σας, πιο συγκεκριμένες οδηγίες δηλαδή. Αυτή είναι η επόμενη φάση.
Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα υπουργείο Κλιματικής Αλλαγής και μια Πολιτική Προστασία που έχει ανασυγκροτηθεί. Τι άλλο πρέπει να κάνουμε; Πρέπει συνεχώς να παθαίνουμε για να μαθαίνουμε με ότι σημαίνει αυτό;
Είναι μια εύλογη ερώτηση αλλά δεν μπορεί να σταματήσουν να υπάρχουν καταστροφές, αυτό είναι συνυφασμένο με την ανθρώπινη ζωή μας στον πλανήτη. Μην ξεχνάτε ότι ο λόγος που η Ελλάδα είναι ένα τόσο ωραίο μέρος για να μένει κανείς, είναι γιατί έχει αυτό το έκπληκτό ανάγλυφο και αυτό το ανάγλυφο είναι τα βουνά, τα νησιά και αυτά είναι λόγο των ηφαιστείων και της σεισμικότητας που έχουμε. Αν υπάρχει αυτός ο τεράστιος θεσσαλικός κάμπος που δημιουργεί μια τεράστια λεκάνη απορροής, είναι τόσο έφορος γιατί κάθε 100 χρόνια μπορεί να γίνει μια τέτοιά πλημμύρα όπως έγινε τώρα που πλημμυρίζει τον κάμπο και όλα αυτά τα φερτά υλικά αποτελούν εν τέλει λίπασμα. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι περίμεναν τις πλημμύρες του Νείλου για να καλλιεργήσουν τα χωράφι ατους, έβλεπαν δηλαδή τις πλημμύρες όχι ως μια καταστροφή αλλά κάτι θετικό που όμως είχαν μάθει να το χειρίζονται καλύτερα. Εχυομε τον θεσσαλικό κάμπο και μεσα σε αυτόν τεράστιες πόλεις. Οι αρχαίοι μας πρόγονοι δεν θα πήγαιναν στη μέση μιας τεράστιας παιδιάδας να δημιουργη΄σουν μια πόλη που θα μπορούσε να πλημμυρίσει. Πρέπει να επανεξετάσουμε τη σχέση μας με τη φύση. Αυτή τη στιγμή έχουμε κτίσει πόλεις μέσα σε κάμπους που ξέρουμε ότι θα πλημμυρίσουνε, σπίτια πάνω σε ρήγματα που κάποια στιγμή μπορούν να σπάσουν, χώρια στη νότια Κρήτη που κάποια στιγμή ξέρουμε πως μπορεί να υπάρξει ένα τσουνάμι και να εξαφανιστουν. Τα έχουμε κάνει αυτά και γι’ αυτό το λόγο δεν γίνεται να μην έχουμε την ανάγκη της Πολιτικής Προστασίας. Είναι δηλαδή σαν να φλερτάρουμε με τον κίνδυνο και η πολιτκή προστασία πρέπει να μας προστατέψει από αυτό το φλέρτ όταν δεν θα παέι καλά