Μετά τις γιορτές…
Γράφει η Νευροψυχολόγος Σύλβα Σαραφίδου
Περιμένουμε τις γιορτές με ανυπομονησία. Αναμένουμε την ξεκούραση, την ξεγνασιά, την παρέα, το φαγητό- όλα όσα οι γιορτές εμπεριέχουν, και όλα όσα αντιπροσωπεύουν. Συχνά, η περίοδος αυτή αποτελεί αφετηρία για αλλαγές και νέα ξεκινήματα. Θέτουμε στόχους, και αρχίζουμε το νέο έτος με την ελπίδα πως θα τους κατακτήσουμε. Με το τέλος των γιορτών όμως (και πιθανών και των διακοπών), επιστρέφουμε στην καθημερινότητα- την ρουτίνα, τα προβλήματα, τις δυσκολίες και την πίεση. Τότε οι νέοι στόχοι και η ελπίδα που τους συνοδεύει σβήνουν σταδιακά, ενώ εμείς γυρίζουμε σε προηγούμενες καταστάσεις σχεδόν αυτόματα. Έτσι ο καιρός περνά, αφήνοντας μονάχα ματαίωση και απογοήτευση για τα όσα δεν πετύχαμε. Πως θα καταφέρουμε να διατηρήσουμε το αίσθημα ελπίδας, και να πετύχουμε τους στόχους μας αυτή την χρονιά;
Πρώτο βήμα αποτελούν οι ίδιοι οι στόχοι και τα χαρακτηριστικά τους. Είναι συγκεκριμένοι; Είναι ρεαλιστικοί; Είναι συσχετισμένοι με τον χρόνο; Είναι μετρήσιμοι; Είναι συνολικά επιτεύξιμοι; Εάν οι στόχοι μας έχουν αυτά τα στοιχεία είναι πιο πιθανό να γίνουν πραγματικότητα. Αντιθέτως, στόχοι γενικοί ή υπερβολικοί είναι πιθανότερο να οδηγήσουν στην αποτυχία. Το ακρωνύμιο SMART βοηθά: κάθε γράμμα του αντιπροσωπεύει ένα χαρακτηριστικό των στόχων μας (Specific, Measurable, Achievable, Realistic, Time- based, δηλαδή συγκεκριμένοι, μετρήσιμοι, επιτεύξιμοι, ρεαλιστικοί, σχετικοί με τον χρόνο).
Επιπλέον, η δομή των στόχων θα επηρεάσει το αποτέλεσμα. Βοηθά το να γράψουμε τους στόχους σε λίστα, με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Έτσι θα τους διατηρήσουμε στο νου μας, και οπτικοποιημένους, καθ’ όλη την διάρκεια του έτους, και θα μπορούμε να παρακολουθούμε την πρόοδό μας.
Καλό είναι οι στόχοι να δομούνται βάση της πραγματικότητάς μας, και όχι μιας εξιδανικευμένης κατάστασης. Ας ρωτήσουμε τον εαυτό: πόση ώρα μπορώ να αφιερώνω εβδομαδιαία για αυτό; Πόση προσπάθεια απαιτεί; Όταν θα νοιώθω κουρασμένος/η, θα μπορώ να ανταποκριθώ ανάλογα; Τέτοιες ερωτήσεις, σε συνδυασμό με καλό προγραμματισμό, προωθούν την επίτευξη των σκοπών μας στην τωρινή μας καθημερινότητα.
Παρόμοια, καλό είναι να αναλογιστούμε τι μας έχει βοηθήσει ως τώρα στην επίτευξη στόχων και τι όχι. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ως τώρα εμπειρία μας και να εφαρμόσουμε συνειδητά συμπεριφορές ποιοτικές και θετικές, σε αντίθεση με στάσεις που μας πάνε ‘πίσω’. Έτσι, οι στόχοι είναι συσχετισμένοι και με τον εαυτό μας, το μέσο μέσα από το οποίο θα τους κυνηγήσουμε.
Τέλος, και πιο σημαντικό, είναι η διατήρηση της διάθεσης με την οποία οι στόχοι τέθηκαν: θετική σκέψη, ελπιδοφόρο συναίσθημα, δυναμική στάση. Όταν σκεφτόμαστε θεωρητικά τις επιθυμίες μας, νοιώθουμε ευφορία στο νου και το συναίσθημα, και μία τάση να ‘κατακτήσουμε τον κόσμο’. Στην πορεία όμως, οι επιθυμίες μετατρέπονται σε υποχρεώσεις, οι οποίες οδηγούν σε άγχος, πίεση, αμφιβολία. Τις στιγμές εκείνες, τις δύσκολες, ας σταματήσουμε και ας θυμηθούμε την διάθεση με την οποία πήραμε την απόφαση να μοχθήσουμε για τα όσα επιθυμούμε. Ας φέρουμε στο νου την επιθυμία για επιτυχία- τα αισθήματα και τις καταστάσεις που την συνοδεύουν. Αυτό θα μας οπλίσει με όρεξη, και επιμονή ακόμα και σε δύσκολες ώρες, και θα μειώσει τις πιθανότητες εγκατάλειψης του σκοπού.
Η ανανέωση της γιορτινής περιόδου, σε συνδυασμό με την αλλαγή του έτους είναι μία καλή ευκαιρία για νέους στόχους. Ας μετατρέψουμε την γιορτινή διάθεση σε όρεξη για προσπάθεια όλη την χρονιά, αντλώντας από αυτή, και τα όνειρά μας σε πραγματικούς στόχους!
Σαραφίδου Σύλβα
Νευροψυχολόγος, MSc, AKC, Υποψήφια Διδάκτωρ
Ideas, Κέντρο Ψυχολογίας, Νευροεπιστήμης, Τέχνης
Γράμμου 25, Βριλήσσια, 15235
Syl.Sfd@gmail.com 6995338180www.ideaspsychology.com