Κύριε Υπουργέ, μην ενοχλείτε τους Θεούς του Ολύμπου!

Με την φράση αυτή στα μέσα της δεκαετίας του 90 , o Umberto Eco ,ο  Maurice Bejart και 100 άλλες προσωπικότητες απηύθυναν   έκκληση  να τύχει ιδιαιτέρου και απολύτου  σεβασμού ο Όλυμπος , τούτο το  μνημείο της παγκόσμιας φύσης . Αυτή η θεϊκή ησυχία, όπως έγραφε  τότε η διεθνής οργάνωση  MOUNTAIN WILDERNESS   θα εκλείψει, εάν γίνουν οι τεράστιες χιονοδρομικές εγκαταστάσεις που τότε ήταν υπό σχεδιασμό. Η οργάνωση καταφέρνει το 1993 και κινητοποιεί την παγκόσμια κοινή γνώμη.

Περισσότεροι από  60.000 έλληνες  υπέγραψαν  τότε την έκκληση της  MOUNTAIN WILDERNESS για την αποτροπή της καταστροφής του Ολύμπου. Συνιδρυτές αυτής της πολύ σημαντικής οργάνωσης ήταν ο μεγάλος δάσκαλος και αναρριχητής του Ολύμπου  Γιώργος Μιχαηλίδης  και ο συγγραφέας Κώστας Τσίπηρας .

Δεκάδες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας διοργανώθηκαν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στην Ελλάδα, ενω εκτενή και επικριτικά ήταν τα  σχόλια του διεθνούς τύπου  για την χώρα μας.

Το 1994 στα πρώτα χρόνια της ορειβατικής μου δράσης ,συμμετέχω  σε συνάντηση – εκδήλωση  στο οροπέδιο των Μουσών (2700μ) όπου για την διάσωση του Ολύμπου  συναντώνται τα μέλη της παγκόσμιας οργάνωσης  Μountain Wilderness.

Είναι εκεί, κάτω από τον θρόνο του Δία  οι σημαντικότεροι ορειβάτες της εποχής με πρώτο  τον ζωντανό θρύλο της ορειβασίας  Reihold Messner  . Ο Ιταλοαυστριακός  είναι ακόμα και σήμερα ο μόνος άνθρωπος που έχει σκαρφαλώσει στις 12 κορυφές των Ιμαλάιων πάνω από 8000 μ, μόνος και χωρίς οξυγόνο.

Ο   Messner   αμέσως μετά εκλέγεται ευρωβουλευτής των πρασίνων , ενώ τα τελευταία χρόνια είναι προσωπικός φίλος της Άνγκελα Μέρκελ και συνοδός της καγκελαρίου στις καλοκαιρινές πεζοπορίες της στο ανατολικό Tyrolo .

Ευτυχώς  οι  αγώνες της ελληνικής και διεθνούς φυσιολατρικής κοινότητας  ,   οδήγησαν στο πάγωμα των σχεδίων της υποτιθέμενης τουριστικής αξιοποίησης  του Ολύμπου, για  σχεδόν μία δεκαετία.

Ώσπου ξαφνικά σκάει κ πάλι το πυροτέχνημα το 2004 ,με  νέα σχέδια που εκπονήθηκαν μάλιστα από την Νομαρχία Λάρισας και την Περιφέρεια Θεσσαλίας,  «για την τουριστική αξιοποίηση του ΟΛΥΜΠΟΥ», που προέβλεπε έργα ύψους 9.000.000 €  και δημιουργία  χιονοδρομικού στις ψηλότερες κορφές του Ολύμπου.

Γιατί τότε που «λεφτά  υπήρχαν » αυτό ήταν το όνειρο του  κάθε δήμαρχου , νομάρχη , τοπικού παράγοντα για ανάπτυξη !

Γίνεται και πάλι μεγάλη κινητοποίηση  της ελληνικής και  διεθνούς ορειβατικής και οικολογικής κοινότητας .

Ο «νεαρός» τότε   Βριλησσός συμμετέχει μαζί άλλους  35  πεζοπορικούς  και ορειβατικούς  συλλόγους της χώρας σε μια  πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα  κινητοποίηση που πάλι ακυρώνει τα μεγαλεπήβολα σχέδια για το βουνό των θεών .

Έτσι φτάνουμε στον περασμένο Οκτώβριο όπου  διαβάζουμε σε δημοσιεύματα του «Βηματοδότη»  φήμες που κυκλοφόρησαν  και απηχούσαν τις προθέσεις του υφυπουργού  κ. Μάρδα για την ανάπτυξη του Ολύμπου.

Μετά την μεταπήδηση του καθηγητή του ΑΠΘ από το υπουργείο Οικονομικών σε αυτό των Εξωτερικών το ακριβές περιεχόμενο του χαρτοφυλακίου του  παραμένει αδιευκρίνιστο.

Δυστυχώς στα τέλη Γενάρη  οι φήμες επαληθεύονται  και παρουσιάζεται το μεγαλεπήβολο σχέδιο του υπουργού με  τίτλο «ο Θρόνος του Δία στον Όλυμπο»  που σύμφωνα με τα λεγόμενα του στόχο έχουν τη διεθνή προβολή της χώρας και την προσέλκυση επενδύσεων και συναλλάγματος.

Εκτός των άλλων προτείνει άνοιγμα νέων δρόμων ,  κατασκευή νέων καταφυγίων κ φωταγώγηση τους ,  gourmet εστιατόρια και άλλα πολλά απίστευτα!

Επίσης σχεδιάζεται η κατασκευή ελικοδρομίου και οικισμού 3 – 4 καταφυγίων στο Οροπέδιο των Μουσών (2700 μ.) στον Όλυμπο  και δημιουργία τελεφερίκ, από την πλευρά της Ελασσόνας .

Όλα αυτά  θα προβλέπονται στο Προεδρικό Διάταγμα «Χαρακτηρισμός της χερσαίας περιοχής του όρους Ολύμπου ως Εθνικού Πάρκου, καθορισμός ζωνών προστασίας αυτού, χρήσεων, όρων και περιορισμών», το οποίο θα αλλάζει τις ζώνες  προστασίας του εθνικού δρυμού Ολύμπου  και θα ανοίγει τον δρόμο για νέες χρήσεις  και επεμβάσεις.

Αυτά  εισηγείται ο κ Μάρδας  ο οποίος δεν είναι άσχετος με το θέμα ,γιατί  όπως μας είπαν πρόσφατα φίλοι στον Όλυμπο , ο κ. Μάρδας είναι πεζοπόρος  και  το 2013 ήταν εδώ στην επέτειο για τα 100 χρόνια από τότε που ο Λιτοχωρίτης Κάκκαλος μαζί με τους Ελβετούς  Bovi και Boissonas πάτησαν για πρώτη φορά στην κορυφή  .

Για τα σχέδια του ο κ. υπουργός  ενημέρωσε τον οικολόγο  Αναπληρωτή Υπουργό Περιβάλλοντος Γ. Τσιρώνη.

Όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση, ο κ. Μάρδας εξέθεσε στον κ Τσιρώνη τα επενδυτικά σχέδια για την περιοχή του Ολύμπου και οι δύο Υπουργοί συνεργάστηκαν ώστε τα σχέδια αυτά να γίνουν συμβατά με το σχεδιαζόμενο Π.Δ. Ολύμπου το οποίο σύντομα θα αποσταλεί στο ΣτΕ για έγκριση!

Ο θρόνος του Δία (το σημερινό Στεφάνι), φιλοξενούσε αποκλειστικά τον αρχηγό των θεών, τον Δία (Ζευς). Από εκεί εξαπόλυε τους κεραυνούς του δείχνοντας έτσι τη «Θεϊκήν του μήνιν».

Για τους ορειβάτες και  αναρριχητές, το Στεφάνι έχει μια ιδιαίτερη ιστορική αξία, αφού εδώ τον Ιούνιο του 1934 ανοίχτηκε η πρώτη καταγεγραμμένη αναρριχητική διαδρομή στην Ελλάδα από τον μεγάλο Τριεστίνο αναρριχητή Emilio Comici μαζί με την σύντροφο του  Anna Escher.

Το Στεφάνι   σε υψόμετρο 2.909μέτρων(με λίγα μέτρα διαφορά από τον πολύ κοντινό Μύτικα) ορθώνεται εντυπωσιακά πάνω από το « οροπέδιο των Μουσών» ενα πανέμορφο μοναδικό αλπικό οροπέδιο ,  που αποτελεί τον ωραιότερο άξονα εκκίνησης αλλά και θέασης των εκπληκτικών κορυφών του Ολύμπου(βλέπε φωτογραφίες).

Σίγουρα είναι η ομορφότερη βεράντα της χώρας μας , με εκπληκτική θέα και μαγική ανατολή ηλίου που ξεπροβάλει από την Χαλκιδική (βλέπε video από πρόσφατη ανάβαση του Βριλησσού).

Ακόμα κι αν δεν μπορεί κανείς να φτάσει στην κορυφή της Ελλάδος που απέχει μία απαιτητική ώρα από το οροπέδιο, αξίζει η 5ωρη προσπάθεια που απαιτείται  ως εδώ , για να απολαύσει ο φυσιολάτρης  από κοντά τα ενδημικά αγριολουλουδα  της αλπικής βλάστησης, αλλά και το ενδημικό αγριόγιδο του Ολύμπου (Rupicapra rupicapra balcanica) . Εδώ στα «καζάνια» στην άκρη του οροπεδίου, οι ορειβάτες παρατηρούμε και ζηλεύουμε τον μοναδικό τρόπο που αυτό κινείται  στις απόκρημνες πλαγιές αλλά κ το χιονισμένο πεδίο.

Στο οροπέδιο  των μουσών λειτουργούν δύο καταφύγια που συνολικά στεγάζουν  περί τα 150 άτομα . Η τροφοδοσία αυτών των καταφύγιων αλλά και των δύο που βρίσκονται  χαμηλότερα (στα 2000 μέτρα) γίνονται αποκλειστικά με μουλάρια, μιας κ ευτυχώς δεν έχουν φτάσει εδώ οι δρόμοι ,τα τελεφερίκ , αλλά ούτε και τα ελικόπτερα  του κ Μάρδα .

Με τα μουλάρια μπορεί εύκολα να φτάσουμε  εδώ σε περίπτωση που αδυνατούμε να πεζοπορήσουμε . Με τον ίδιο τρόπο  φτάνουν εδώ καλεσμένοι ,συγγενείς και ο παπάς για τα  βαφτίσια και τους γάμους ορειβατών που έχουν γίνει στον ασκεπή υψηλότερο  ναό της χώρας ,  τον προφήτη Ηλία (υψόμετρο 2820μ).

Στον Όλυμπο σήμερα  λειτουργούν περισσότερα από  έξι καταφύγια (βλέπε χάρτη) , η πληρότητα των οποίων την περίοδο Ιουνίου-Σεπτεμβρίου είναι γύρω στο 90%.    Εκτός των οργανωμένων καταφυγίων υπάρχουν και 6 καταφύγια ανάγκης, τα οποία δεν είναι ούτε επανδρωμένα και τα περισσότερα είναι ασυντήρητα .

Η κύρια περίοδος λειτουργίας αυτών είναι μεταξύ Μαΐου και Ιουνίου, ενώ ορισμένα  από αυτά λειτουργούν και κατά τους χειμερινούς μήνες

Τον πυρήνα του δρυμού επισκέπτονται  περί τους 250.000 επισκέπτες ετησίως από 45 χώρες , ενώ στα υπάρχοντα  καταφύγια διανυκτερεύουν μόνον  25.000 άτομα ετησίως.

Παρ όλα αυτά ο υπουργός ισχυρίζεται ότι ο Όλυμπος σήμερα  είναι  club ολίγων ! (χιλιάδων) ενώ με τα δικά του νέα καταφύγια που θα βρίσκονται κοντά στις κορυφές οι επισκέψεις θα αυξηθούν, αφού δεν θα  χρειάζονται πολλές ώρες πορείας   και δεν  θα  είναι απαραίτητο  «το πόδι να χώνεται βαθύτερα από το στραγάλι» όπως λέει και ο ποιητής στο παρακάτω ποίημα.

«Όλυμπε , ανήφορε του Δία ,το χώμα σου είναι μαύρο

ζυμωμένο μ όλα τα χινόπωρα των καστανιών και των πλατάνων ,

και το πόδι χώνεται βαθύτερα από το στραγάλι για να σ ‘ανέβει . . .»  

 Αγγελος Σικελιανός

Βέβαια οι γνώστες αναρωτιούνται   πως ο light and fast πεζοπόρος-τουρίστας, που δεν έχει την δυνατότητα να περπατήσει το 5ωρο μέχρι τα υπάρχοντα καταφύγια θα σκαρφαλώσει το τελευταίο κομμάτι της απαιτητικής  διαδρομής μέχρι  την κορυφή της Ελλάδος .

Ο Όλυμπος αποτέλεσε την πρώτη έκταση της χώρας μας, η οποία το έτος 1938 βάσει του νόμου 856/37, ανακηρύχθηκε Εθνικός Δρυμός με απώτερο σκοπό τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής .

Γράφει στο βιβλίο του «ελληνικά βουνά» ο συγγραφέας Κώστας Τσίπηρας :«Ο Όλυμπος το βουνό που οι αρχαίοι Έλληνες αποκαλούσαν υπέρλαμπρο. Οι θεοί, κατά την παράδοση, δημιούργησαν στον Όλυμπο ένα απόκοσμο καταφύγιο, ένα αναχωρητήριο, όπου ακόμα και ο σημερινός θνητός, παρόλη τη δυσκολία πρόσβασης του, όταν φτάνει σε αυτό το ησυχαστήριο των θεών και η συνείδηση του έρθει σε άμεση επαφή με αυτή την απεραντοσύνη, θα γευτεί την αίσθηση της ανυπαρξίας».

Τα επενδυτικά αναπτυξιακά  σχέδια  του κυρίου Yφυπουργού στοχεύουν σε λίγους και καλούς «πελάτες»,  που θα έχουν λίγο  χρόνο αλλά αρκετά χρήματα  να διαθέσουν για μια  γνωριμία με τη θεϊκή αύρα του Ολύμπου.

Αλήθεια γνωρίζει ο κ Μάρδας  τις  δημοσιευμένες μελέτες για τις συνεχόμενες   “ξηρές” χρονιές και το σοβαρό σημερινό  πρόβλημα νερού που θα μεγεθυνθεί  αν κατασκευαστούν και στη συνέχεια να υδροδοτηθούν  τα 3-4 επιπλέον καταφύγια του σχεδίου?

Απ ότι φαίνεται σύντομα πάλι θα χρειαστεί  να « βγούμε στο βουνό». Σε  μια νέα καμπάνια διάσωσης του Ολύμπου , αυτού του  σπάνιου φυσικού  οικοσυστήματος – μνημείου  της φύσης που  οφείλουμε να διαφυλάξουμε.

Γιατί αυτά τα σχέδια  αν μείνουν χωρίς αντίλογο και αντίδραση κινδυνεύει  ο Όλυμπος να βρεθεί  ξεπουλημένος σε  επενδυτές που θα πραγματοποιήσουν τα σχέδια τους αντίθετα σε κάθε έννοια  διαχείρισης του περιβάλλοντος και  θεσμοθετημένης προστασίας του .

“Πόσο όμορφη είναι η φύση που δεν έχει αγγίξει ακόμα η διεστραμμένη σοφία του ανθρώπου” Umberto Eco.

Ανατολή κάτω από «τον θρόνο του Δια» στο οροπέδιο των μουσών με τον Βριλησσό:

Φωτογραφικό υλικό από ανάβαση του Βριλησσού στον Όλυμπο:

Ραδιοφωνική συνέντευξη του Δημήτρη Μάρδα: