Απόφαση «φωτιά» του ΣτΕ για τις αντικειμενικές- Τι εξετάζει το υπουργείο Οικονομικών

Tweet

Ανατροπές στους φόρους ακινήτων, σε συμβόλαια μεταβιβάσεων αλλά και στα σχέδια της κυβέρνησης φέρνει η δεύτερη απόφαση-βόμβα του Συμβουλίου της Επικρατείας που διατάσσει την άμεση αλλαγή των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων σε όλη τη χώρα αναδρομικά από τις 21 Μαΐου 2015.

Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, εμφανίζονται πρόθυμα να συμμορφωθούν άμεσα με την απόφαση του ΣτΕ και οι νέες αντικειμενικές αξίες να ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου του 2016.

Διευκρινίζουν ωστόσο ότι δε θα επηρεάσουν τον ΕΝΦΙΑ του 2015 που καταβάλουν ήδη οι φορολογούμενοι καθώς για τον υπολογισμό του φόρου έχουν ληφθεί υπόψη οι τιμές ζώνης των ακινήτων της 1η Ιανουαρίου 2015.

Δεν ισχύει όμως το ίδιο και για μεταβιβάσεις ακινήτων οι οποίες έγιναν μετά τις 21 Μαϊου 2015- χρονικό ορόσημο που θέτει το ΣτΕ- καθώς συμμόρφωση με την απόφαση συνεπάγεται ανάλογες προσαρμογές στους φόρους που βεβαιώθηκαν για αγοραπωλησίες, γονικές παροχές και κληρονομιές αλλά ακόμα και για τις αμοιβές των συμβολαιογράφων.

Με λίγα λόγια με τη νέα απόφαση του ΣτΕ φορολογούμενοι που πλήρωσαν για μεταβιβάσεις ακινήτων οι οποίες πραγματοποιήθηκαν από τις 21 Μαίου 2015 θα μπορούν να προσφύγουν δικαστικά για να αξιώσουν επιστροφή αναδρομικών.

 

Από την άλλη το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει το ενδεχόμενο  αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο μαζικών προσφυγών καλώντας τους φορολογούμενους, εντός συγκεκριμένου χρονικού περιθωρίου, να υποβάλλουν τροποποιητικές δηλώσεις ανάλογα με το ύψος των νέων αντικειμενικών αξιών. Αν προκύψει μεγαλύτερος φόρος, θα πρέπει να καταβληθεί. Αν προκύψει μικρότερος, οι ισχύουσες διατάξεις προβλέπουν συμψηφισμούς με μελλοντικές οφειλές οπότε μπορεί να περιοριστεί το δημοσιονομικό κόστος.

Όλα αυτά όμως βρίσκονται ακόμα σε επίπεδο επεξεργασίας. Το υπουργείο Οικονομικών σε πρώτη φάση περιμένει το πόρισμα της ειδικής επιτροπής η οποία είχε συσταθεί προ μηνός με απόφαση Τσακαλώτου προκειμένου να υποβάλλει προτάσεις αναφορικά με το ύψος των νέων τιμών. Η απόφαση αυτή, όριζε ότι το πόρισμα θα πρέπει να παραδοθεί στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου έως τις 22 Δεκεμβρίου.

Με βάση τα στενά χρονικά περιθώρια αλλά λαμβάνοντας υπ” όψιν και τους δημοσιονομικούς περιορισμούς τους οποίους θεωρείται βέβαιο πως θα αναδείξουν οι δανειστές, φαντάζει ιδιαιτέρως δύσκολο να τεθούν σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2016 – πόσο μάλλον από αναδρομικά από τις 21 Μαϊου του 2015- οι νέες αντικειμενικές αξίες.

Θα πρέπει δε να σημειωθεί ότι με βάση το Μνημόνιο, οι αντικειμενικές αξίες θα πρέπει να προσαρμοστούν το ύψος των εμπορικών από την 1η Ιανουαρίου του 2017.

 

Το σκεπτικό της απόφασης του ΣτΕ
Από το σκεπτικό της απόφασης του ΣτΕ που δημοσιεύθηκε χθες, προκύπτει ότι ελήφθη υπόψη τόσο η δημοσιονομική συγκυρία, κατά την οποία «δεν πρέπει να υπάρξει αιφνίδια διακύμανση των φορολογικών εσόδων» όσο και η νόμιμη αξίωση των πολιτών «να καταβάλλουν φόρο, ο οποίος να αντιστοιχεί σε πραγματική και όχι πλασματική τους περιουσία», όπως προβλέπει το Σύνταγμα (άρθρο 78).

Την ίδια ώρα η Ολομέλεια του ΣτΕ ασκεί κριτική στην κυβέρνηση επισημαίνοντας ότι η αλλεπάλληλη παράταση των προθεσμιών αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών, «δεν αποδεικνύει αδυναμία αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών, αλλά καθυστέρηση στην δημιουργία κατάλληλου πλαισίου συλλογής και επεξεργασίας των απαραίτητων δεδομένων για την ανεύρεση των αγοραίων τιμών των ακινήτων, καθυστέρηση η οποία πάντως δεν μπορεί να αποβεί σε βάρος των φορολογουμένων, ούτε να δικαιολογήσει τη συνεχιζόμενη επιβολή φορολογικών βαρών βάσει αντικειμενικών αξιών που δεν ανταποκρίνονται στις αγοραίες».

Το κράτος, αναφέρουν οι δικαστές, «συνέχισε να εισπράττει τις υφιστάμενες κατά το χρόνο ισχύος των αντικειμενικών αξιών έτους 2007 φορολογικές επιβαρύνσεις επί της ακίνητης περιουσίας αλλά και να επιβάλλει νέες χωρίς να αναπροσαρμόζει τις αντικειμενικές αξίες» και να δηλώνει αντικειμενική αδυναμία αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών. Ωστόσο, την ίδια στιγμή εντάσσει νέες περιοχές στο αντικειμενικό σύστημα (4.489 οικισμοί σε διάφορες περιοχές της χώρας) και καθορίζει τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων στις περιοχές αυτές, «με ισχύ από 1.1.2011, δηλαδή εν μέσω οικονομικής κρίσης», ενώ παράλληλα την ίδια χρονική περίοδο προσδιόρισε και τις αντικειμενικές αξίες στο Ψυχικό Αττικής.

Η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, εκδόθηκε μετά από προσφυγή 13 φορολογούμενων πολιτών οι οποίοι έχουν ακίνητα σε διάφορα περιοχές της χώρας. Η Ολομέλεια του ΣτΕ έκανε δεκτή την προσφυγή απορρίπτοντας παράλληλα τους ισχυρισμούς του Δημοσίου.

Πάντως, το υπουργείο Οικονομικών φαίνεται πως γνώριζε για την απόφαση του ΣτΕ καθώς ο υπουργός Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτος στις 27 Νοεμβρίου 2015 υπέγραψε τέσσερις αποφάσεις για τη σύσταση επιτροπών με στόχο την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη και Πάτρα. Μάλιστα οι επιτροπές πρέπει υποβάλλουν τις προτάσεις τους το αργότερο μέχρι την επόμενη Τρίτη 22 Δεκεμβρίου.

Σε γενικές γραμμές, η προσαρμογή των αντικειμενικών τιμών στις εμπορικές αναμένεται να επιφέρει:

• Μείωση 30% κατά μέσο όρο που σε ορισμένες περιοχές ξεπερνούν και το 50% (Αγία Παρασκευή, Χαλάνδρι, Ψυχικό, Φιλοθέη, Μαρούσι, Γλυφάδα κ.ά.)
• Αύξηση των τιμών 20%-30% στις λεγόμενες φθηνές περιοχές. Πρόκειται κυρίως για περιοχές του Λεκανοπεδίου όπως το Αιγάλεω, Περιστέρι, Πετρούπολη κ..ά., μεγάλα αστικά κέντρα της επαρχίας, νησιά και παραθαλάσσιους οικισμούς με μεγάλη τουριστική κίνηση.

Οι αυξομειώσεις στις αντικειμενικές τιμές θα επιφέρουν αυτόματα ανάλογες προσαρμογές στους φόρους μεταβίβασης (αγοραπωλησίες, γονικές παροχές, δωρεές, κληρονομιές, στο ΦΠΑ για αγορά νεόδμητων κατοικιών, στο Τέλος Ακίνητης Περιουσίας, στο τεκμήριο της κατοικίας.